________________
१०
આરાધનાના મા
લાગેલાં આવરણાનાં બંધના ખસી જવાથી જે અવસ્થા પ્રાપ્ત થાય છે, તે આત્માની મુક્તાવસ્થા છે.
સભ્યજ્ઞાન અને સમ્યક઼ક્રિયા વડે સતત અભ્યાસ કરવાથી અજ્ઞાન અને રાગદ્વેષનાં આવરણા આત્મા ઉપરથી ચાલ્યાં જાય છે. એટલા જ માટે મુક્તિમાર્ગનું થાડામાં થોડા શબ્દો દ્વારા જ્યારે મહાપુરુષા પ્રતિપાદન કરે છે, ત્યારે એ જ ફરમાવે છે કે, ‘સમ્યગ્દશ ન, સમ્યાન અને સભ્યચારિત્ર ’ અથવા 6 સમ્યગ્જ્ઞાન અને સમ્યક્રિયા ’ એ જ મોક્ષના માર્ગ છે. એ સિવાયના મા, માક્ષના માર્ગ નથી; કિન્તુ મેાક્ષથી વિપરીત જે સ`સાર છે તેને સાધી આપનારા એ માગ છે.
સમ્યગ્રદશ ન, સમ્યગ્નજ્ઞાન અને સમ્યક઼ચારિત્ર એ મેક્ષના માગ છે. એમ સિદ્ધ થયું. ત્યારે હવે એ માર્ગે ચાલવા માટે, પ્રગતિ કરવા માટે આત્માએ કેવા પ્રકારના પ્રયત્નોમાં રત બનવુ જોઈ એ, એનુ જ્ઞાન મેળવવું એ અનિવાય છે.
શ્રી જિનેશ્વરદેવાનુ શાસન મેાક્ષના માર્ગે ચાલવા માટે સહુથી પ્રથમ જે ફરમાન કરે છે તે શું છે, તેને આપણે અહી. પ્રથમ વિચાર કરવા છે.
મોક્ષમાર્ગે ચાલવા માટેનું પ્રથમ ક્રમાન
જગતમાં શ્રી જિનેશ્વરદેવાના શાસનની સ્થાપના થઈ ત્યારથી માંડીને તેના અંત સુધી તેના અનુયાયી માટે અવસ્ય કરવા લાયક કોઈ પણ પદાર્થોનું નિરૂપણ તે શાસનમાં કરવામાં આવ્યું હોય તો તે પડાવશ્યક (છ આવસ્યક) છે.
ષડાવચકના અર્થ જ એ છે કે નિરંતર અવશ્ય કરવા ચેાગ્ય છ ન્યા. મુક્તિમાર્ગે પ્રયાણ કરવા ઇચ્છનાર આત્માનુ આદિ કન્ય છે. તે છ આવશ્યકની નિરંતર આરાધના કરવી.
એની રચના, ગેાઠવણી અને પરિપાટી સંસારતારક તીના