________________
પરમપદ-પ્રદાયક સામાયિક
૧૧૭ દેશવિરતિ અને સર્વવિરતિ સામાયિક ધર્મના આરાધકે પણ અનેક પ્રકારના હોય છે. એક વ્રતથી માંડીને બાર વ્રતને ધારણ કરનારા મહાવ્રતધારીઓમાં સામાયિક ચારિત્રથી માંડીને યથાખ્યાત ચારિત્ર સુધીના તથા નિર્ચમાં બકુશકુશીલથી માંડીને નિર્ગસ્થ–સ્નાતક સુધીના સવે સર્વવિરતિધર ધર્મના આરાધકે કહેવાય છે.
નિર્વાણુને અમેઘ ઉપાય :
માનવસૃષ્ટિ પ્રવાહથી અનાદિ છે. તેની સર્વ જરૂરીઆતે અનાદિની છે. તેની નિર્વાણની ઈચછા પણ અનાદિની છે. તેથી તેનાં સાધનો પૂરાં પાડનારી ચેજના પણ અનાદિની છે.
જે ક્ષેત્રમાં અને જે કાળમાં કોઈ પણ માનવહૃદયમાં અલ્પમાં અલ્પ પણ નિવૃત્તિની ઈચ્છા જાગૃત થાય છે, ત્યારે તેને એગ્ય સામગ્રી પણું ઉત્પન્ન થવા માંડે છે અને જ્યાં સુધી અમુક ચોક્કસ હદવાળી નિવૃત્તિની ઈચ્છા ચાલુ હોય છે. ત્યાં સુધી તે સામગ્રી કાયમ રહે છે.
નિર્વાણ પ્રાપ્ત કરવાને, જન્મ-જરા–મૃત્યુથી કાયમને માટે મુક્ત થવાને કઈ પણ અમેઘ ઉપાય હોય તે તે સામાયિક ધર્મ છે.
તે સામાયિક ધર્મને પામવાનું અમેધ સાધન, શ્રી તીર્થંકર દેવેએ સ્થાપેલું તીર્થ છે. આ તીર્થ એ એક એવી અદ્ભુત રચના છે કે તેમાંથી નિર્વાણની અભિલાષાવાળા જીવોને પિતાની ભૂમિકાને ગ્ય નિર્વાણનાં સાધને મળી રહે છે.
પ્રવાહથી ચાલ્યા આવતા અનદિ-અનંત આ સંસારમાં માનવજીવન પણ પ્રવાહથી શાશ્વત છે. તેમજ જીવની જરૂરીઆત પણ શાશ્વત છે, અને પૂર્ણ કરવાની સામગ્રી પણ શાશ્વત છે.
માનવજીવનની અનેકવિધ જરૂરીઆતમાં આધ્યાત્મિક જરૂરીઆત મુખ્ય છે. તેમાં પણ નિવૃત્તિની, શાન્તિની અને શાશ્વત સુખની ઇચ્છા એ માનવજીવનની અતિ મહત્વની જરૂરીઆતની વસ્તુ છે. નિવૃત્તિની
