________________
સામાયિક વ્રત
૧૫
માધ્યસ્થ્ય અને સ સદ્ગુણાના પાલન પ્રત્યેના ઉત્સાહરૂપ પ્રશસ્ત
અધ્યવસાયે રહેલા છે.
સામાયિકના પ્રકાર :
સામાયિકના મુખ્યત્વે ચાર પ્રકાર છે:
(૧) શ્રુત સામાયિક (૨) સમ્યક્ત્વ સામાયિક (૩) દેશવિરતિ સામયિક (૪) સર્વવિરતિ સામાયિક,
શ્રુત સામાયિક અમુક સમય સુધી શાસ્ત્રપાઠ ભણવાના નિયમરૂપ છે. સચ્ચત્વ સામાયિક શ્રદ્ધા ગુણની શુદ્ધિરૂપ છે.
દેવિરિત સામાયિક એ ઘડી પંત (૪૮ મિનિટ સુધી ) સાવદ્ય વ્યાપારના ત્યાગના નિયમરૂપ છે.
સવિરતિ સામાયિક જીવનપર્યંત નિરવદ્ય વ્યાપારના પાલનની પ્રતિજ્ઞારૂપ છે.
એમ પણ ક્ડી શકાય કે શ્રુત--સામાયિક શાસ્ત્રાભ્યાસ વડે થઈ શકે છે.
સમ્યક્ત્વ-સામાયિક શમ, સ ંવેગ, નિવેદ્ય, અનુક પા અને અસ્તિત્ર્ય આદિ ગુણાના આસેવન વડે થઈ શકે છે.
દેશિવરિત સામાયિક સ્થૂલ હિંસા, સ્થૂલ અસત્ય, સ્થૂલ ચારી વગેરે પાપવ્યાપારાને તજવા વડે થઈ શકે છે.
અને સતિ સામાયિક હિંસાદિ પ્રાપન્યાપારોના સથા ત્યાગ વડે થઈ શકે છે.
સામાયિક એટલે શિક્ષાવ્રત :
સામાયિકને શ્રાવકના ખાર તેામાંનું નવમું વ્રત પણ કહ્યું છે. તેને શિક્ષાવ્રત કહેવાય છે.
