________________
આરાધનાને મા માસને નિયમ છે. અર્થાત્ આયુષ્ય છ મહિના જેટલું બાકી રહે છે. ત્યારે જન્માંતરના આયુષ્યને બંધ થાય છે.
અસંખ્ય વર્ષના અનાવર્તી આયુષ્યવાળા મનુષ્ય, તિર્યંચ અને બીજા પણ નિરુપમકમી અનપવતી આયુષ્યવાળા શલાકા પુરુષે આદિ માટે પણ તે જ નિયમ છે. તે સિવાયના મનુષ્યનું આયુષ્ય અપવર્તનીય અને સેપકમી હોય છે. વિષ-શસ્ત્રાદિના પ્રગથી તે આયુષ્યનું અપવર્તન (ઓ) થાય છે. એટલે ઘણું દિવસેએ ભેગવવા લાયક તે થડા સમયમાં ભગવાઈ જાય છે. ટે જન્માંતરનું આયુષ્ય બાંધ્યા વિના કેઈનું પણ મરણ થતું નથી.. એ કારણે સેપકમી અપવર્તનીય આયુષ્યવાળા મનુષ્ય-તિર્યંચોને ઘણે ભાગે આયુષ્યના અંતકાળે જ જન્માંતરનું આયુષ્ય બાંધવાને વખત આવે છે અને તેથી તેમને અંતિમ સમય બહુ મૂલ્યવાન ગણાય તે સ્વાભાવિક છે.
મરણ સમયે કરવાની દશ કિયાએ
શામાં કહ્યું છે કે,
જે આત્મા મરણ સમયે “ભક્તપરિજ્ઞા” નામના “પ્રકીર્ણક”માં કહેલા વિધિ મુજબ મરે છે, તે આત્મા નિશ્ચયથી વૈમાનિક કલ્પમાં ઉત્પન્ન થાય છે, એટલું જ નહિ પણ ઉત્કૃષ્ટથી સાતમા ભવે સિદ્ધ અવશ્ય સિદ્ધ થાય છે.”
મરણપથારીએ રહેલે માંદો માણસ, સગુરુને નમસ્કાર કરીને વિનવે કે, “હે ભગવન્! હવે મને અવસરને ઉચિત ફરમાવે. તેના જવાબમાં ગુરુમહારાજ તેને છેવટની આરાધના કરી લેવા માટે નીચે મુજબ ફરમાવે. ગુરુને એગ ન હોય તે ઉત્તમ શ્રાવકના મુખે તેનું શ્રવણ કરે.
ગુરુ કહે છે કે, “મરણ સમયે” (૧) અતિચારને આવવા જોઈએ.
