________________
અંતિમ આરાર્થના
(૨) વ્રત ઉચ્ચરવાં જોઈએ. (૩) જીવને ક્ષમા આપવી જોઈએ. (૪) અઢાર પાપસ્થાનકને વિસરાવવાં જોઈએ. (૫) શ્રી અરિહંતાદિ ચારનાં શરણ ગ્રહણ કરવા જોઈએ. (૬) દુષ્કતની નિંદા કરવી જોઈએ. (૭) સુકૃતને અનુમોદના કરવી જોઈએ. (૮) અનશન આદરવું જોઈએ. (૯) શુભ ભાવના ભાવવી જોઈએ. (૧૦) શ્રી પંચપરમેષ્ટિ ભગવંતને નમસ્કાર કરવો જોઈએ.
અંતિમ આરાધનાનાં આ દશ પ્રકારના કર્તવ્યોમાં શ્રી અરિહંતાદિ ચારનું શરણું, દુષ્કૃતનિંદા અને સુકૃતની અમેદનાં એ ત્રણે કર્તવ્ય તે નિત્યની આરાધનામાં આવી જ જાય છે. તે પણ મરણ વખતે તે સવિશેષપણે કરવાં જોઈએ.
જન્મ લીધા પછી મરણ પામ્યા સિવાય કેઈને પણ ચાલતું નથી. તે પણ પંડિતમરણની વિધિએ મરણ પામનાર આત્મા, અધિક સાત યા આઠ ભવમાં જ જન્મ-મરણની પરંપરામાંથી છૂટવા સમર્થ બની શકે છે. - જ્યાં સુધી મૃત્યુના ભયનું નિવારણ કરી શકાયું નથી, ત્યાં સુધી બીજા ભયેનું નિવારણ કિંમત વિનાનું માનેલું છે. ખરે ભય જ મૃત્યુને છે. એ ભય નાશ નથી પામ્ય, ત્યાં સુધી બીજા ભાથી થએલું સંરક્ષણ ક્ષણજીવી છે. એવાં ક્ષણજીવી સંરક્ષણમાં રાચવું એ તત્ત્વવેત્તાઓનું કાર્ય નથી. એ માટેના પ્રયત્ન એ સાચે પુરુષાર્થ નથી. સાચો પુરુષાર્થ મૃત્યુના વિજયમાં છે, અને એને સાધનારા જ સાચા મહાન પુરુષે છે.
