________________
ડાવશ્યક
૧૭
એના અધિકારી છે સવિરતિધર મુનિવરો અને દેશવિરતિધર સુશ્રાવકો તેમ જ આરાધક ભાવવાળા, અને આરાધક ભાવવાળા બનવાની ઇચ્છાવાળા સર્વ મનુષ્ય.
આત્મામાં આરાધક ભાવ પ્રાપ્ત કરવાની પૂર્વ તૈયારી તરીકે મુદ્વેષ ' ગુણ એ જેમ આવશ્યક છે, તેમ બીજા પણ અનેક ગુણાની આવશ્યકતા છે. પરંતુ એ વાત પણ સાથે જ ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે એક ‘ મુદ્રેષ ’ ગુણ એવા છે કે જે ગુણ આરાધક ભાવ માટે જરૂરી બીજા અનેક ગુણાને ખેંચી લાવે છે.
મુક્તિ પ્રત્યેના દ્વેષ યા વિરાગ ઢળ્યા, એની સાથે જ તપ પ્રત્યે પ્રેમ, સદાચાર પ્રત્યેના રાગ, તપસ્વીએ અને સદાચારીઓ પ્રત્યેની ભક્તિ વગેરે ગુણા આપેાઆપ આવે છે. જેઓને ગુણવાન કે ઉપકારીઓ તરફ્ શક્તિ નથી,. સદાચાર તપ પ્રત્યે આદર નથી, તેઓને મુક્તિ પ્રત્યે અદ્વેષ છે, એ પણ માનવા ચેાગ્ય નથી ...
$j];
આરાધક બનવા માટે ‘ મુત્યદ્વેષ ’ જેટલા જરૂરી છે. તેટલા જ તપ અને સદાચાર પ્રત્યેના રાગ તથા ગુણવાન અને ઉપકારી પ્રત્યેની ભક્તિ પણ જરૂરી છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તેા ગુણવાન અને ઉપકારીની ભક્તિ વિના તથા તપ અને સદાચારના પ્રેમ વિના, સ’સારના દ્વેષ કે મુક્તિના રાગ જાગતા જ નથી.
'''
*
ܕ
જે ગુણવાનના અનાદર કરે છે, ઉપકારી પ્રતિ કૃતઘ્ન અને છે, સદાચારને નેવે મૂકે છે તથા તપ પ્રત્યે કુદૃષ્ટિ રાખે છે, તેને સંસાર-રાગ ઉત્કટ પ્રકારના છે. તેવા આત્માએ આરાધક પણ નથી અને આરાધક બનવા માટે ચાગ્ય પણ નથી. એવા આત્માની આવશ્યક ક્રિયા સ્વ કે પરને લાભ કરવાને બદલે ઉલટી નુકસાનકારક અને છે.
આવશ્યક ક્રિયા આદિ તારક ક્રિયાઓ પણ જો કોઈ પણ કારણે નિદાતી હાય, તો તે દોષ આવશ્યક આદિ ક્રિયાઓના નથી, કિન્તુ આરાધક ભાવથી શૂન્યપણે તે-તે ક્રિયાઓ કરનારાઓના જ તે દોષ છે. અથવા મુક્તિમાર્ગના નિકોને તે દોષ છે.
