________________
ઇન્દ્રિય-જય નહિ થવામાં છે. જેઓ ઇન્દ્રિયના દાસ છે, તેઓ પંડિત પણ નથી અને શુરવીર પણ નથી. આ જગતમાં સાચા પ્રશંસનીય તે જ છે. કે જેઓ ઈન્દ્રિયેના વિજેતા છે. ઈન્દ્રિયેના ગુલામેની પ્રશંસા એ સાચી પ્રશંસા નથી, કારણ કે જગતમાં તે ઉન્માર્ગને વધારનારી થાય છે. ઈન્દ્રિયેના વિજેતાઓની પ્રશંસા એ જ સાચી પ્રશંસા છે, કારણ કે તે જગતમાં સન્માર્ગને વિકસાવે છે.
સાચું સુખ:
આ સંસારમાં બે પ્રકારનું સુખ છે. એક વિષયનું અને બીજું વિષયના ત્યાગનું. વિષયજન્ય સુખ પરાધીન, વિનશ્વર અને સદાય અતૃપ્ત છે.
જ્યારે વિષયના ત્યાગમાંથી જન્મતું સુખ એ સ્વાધીન, સ્થાયી અને પરમ તૃપ્તિને બક્ષનારું છે.
તાત્ત્વિક દષ્ટિએ વિષેનું સુખ એ આત્માના દુઃખ, પરાધીનતા અને જન્મ-મરણને વધારનારું મહાદુઃખ છે.
ખસવાળે માણસ ખસને ખણતી વખતે જેમ દુઃખને જ સુખ માને છે. તેમ મહાતુર મનુષ્ય મોહની પીડાને ક્ષણવાર શમાવનાશ ભેગા સંબંધી દુઃખોને જ સુખ માને છે.
ઘર સંસારસાગરમાં જેને ભટકવાનું કારણ વિષયેની આકાંક્ષા છે. એ આકાંક્ષાને છોડી દેવામાં આવે, તે આ સંસારસાગરને પાર કરવાનું કામ લેશમાત્ર દુષ્કર નથી. વિષયની વાંછનાવાળા જીવે આ સંસારમાં ભટકે છે, અને વિષયથી નિરપેક્ષ બનેલા છે આ સંસારને તરી જાય છે. એ કારણે સમસ્ત સિદ્ધાન્તને કેઈ સાર હોય તે તે એક જ છે કે, વિષની વાંચ્છાથી રહિત બતવું. . . ..
