________________
૨૨
આરાધનાને મણ
ગાઢ તેટલી જ પરલેક કે મેક્ષ પ્રત્યેની અરુચિ પણ દેવ, રૂઢ અને ગાઢ બને છે; અને જેટલી પરક કે મોક્ષ પ્રત્યેની અરુચિ દઢ, રૂઢ. અને ગાઢ, તેટલી જ આરાધનાના માર્ગ પ્રત્યેની અરુચિ દઢ, રૂઢ અને ગાઢ હોય છે.
એ અરુચિના કારણે જ છે સદા આરાધનાના માર્ગથી વિમુખ રહે છે. જેની એ અરુચિ નષ્ટ થાય છે. તેઓને આરાધનાના માર્ગ પ્રત્યે અંતરંગ પ્રેમ જાગે છે. એ પ્રેમ જેમ જેમ દઢ બનતું જાય. તેમ-તેમ આત્મા સદ્દગતિ માટે, પરલેક માટે અને મુક્તિ માટે વિશિષ્ટ ગ્યતાને પ્રાપ્ત કરતે જાય છે.
આરાધનાના અધિકારી :
આરાધનાના અધિકારી બનવા માટે “મુક્ષ્યદ્રષ” અર્થાત્ મુક્તિ. પ્રત્યે અરુચિને અભાવ, એ ગુણ જેમ જરૂરી છે, તેમ તપ અને સદાચારી વ્યક્તિઓની ભક્તિ વગેરે ગુણે પણ આવશ્યક છે.
ષડ આવશ્યક આદિ મહાન આરાધનાઓને પણ જગતમાં વિત. સ્વરૂપ અપાવનાર કોઈ હોય, તે તે તેને અગ્ય રીતે અનધિકારીપણે અને આરાધક ભાવશૂન્ય હૃદયથી આરાધનારાઓ. અને તેની નિંદા કરનારાઓ છે.
અન્યથા શ્રી જિનેશ્વરદેવે ઉપદેશેલો એકાંત હિતકર આરાધનાએને પ્રભાવ જગતમાં અધિકાધિક વિસ્તર્યા સિવાય ન જ રહે. ( પ્રતિક્રમણાદિ આવશ્યક ક્રિયાઓને, ચતુઃ શરણગમનાદિ નિત્ય ક્રિયાઓને અને સંલેષણું આદિ અંતિમ. વિશુદ્ધ યિાઓને, સુવિશુદ્ધ ભાવ વડે આરાધનાર આરા-- ધક આત્માઓ, આરાધનાના અધિકારી બની જે તેને આરાધે, તે તેઓ જગતમાં આરાધના—તરફી જબર વાતાવરણ જન્માવી શકે.
શ્રી જિનેશ્વરદેવ અને શ્રી ગણધરદેવ વડે ઉપદેશેલાં ઉપર્યુક્ત
