________________
આરાધના માર્ગ શાન્ત, દાન્ત, જિતેન્દ્રિય, ધીર, વીર, ઉદાર, ગંભીર, પરે-- પકારી અને કૃતજ્ઞ બની જાય, એ વાત આકાશમાં ફૂલ ઊગવા બરાબર છે,
એ જ કારણે મિથ્યાદષ્ટિ આત્માના શાન્તિ, ક્ષમા, ધીરજ, સહનશીલતા આદિ ગુણેને જ્ઞાનીઓએ માત્ર મેહની સુચ્છ તરીકે અને કેવળ સંસારફળને આપનાર તરીકે વર્ણવ્યા છે.
સર્વ ગુણનું મૂળ :
*
“સર્વ પ્રકારના આત્મિક ગુણનું મૂળ શું છે?” એ શેધવા માટે, “સર્વ પ્રકારના દુર્ગુણોનું મૂળ શું છે ?” એની પહેલી શોધ કરવી જરૂરી છે. | દુર્ગુણનું મૂળ કાયમ રહી જાય, એ પ્રકારના મરથ સેવવા, એ માત્ર સ્વપ્નસેવન છે. એથી ફળસિદ્ધિ કાંઈ થતી નથી.
વિચાર કરવામાં આવે તે દેનું મૂળ પુદ્ગલ પ્રત્યેનો મિથ્યા મેહ છે. એ મોહમાંથી જન્મે છે રાગ અને દ્વેષ, અને એ રાગદ્વેષમાંથી જન્મે છે સઘળા દોષેની પરંપરા.
પુદ્ગલ પ્રત્યેને મિથ્યા મેહ આત્માને આજને નથી પણ અનાદિ કાળને છે. એ જ કારણે આત્માને સંસાર છે. જડ પુદગલનો મેહ આત્માને જડ કર્મોથી બાંધે છે અને જડ કર્મોનું બંધન આત્મામાં જડ-પુદ્ગલને મેહ પેદા કરે છે.
આ રીતની પરંપરા અનાદિ કાળથી ચાલ્યા કરે છે. એ પરંપરાને ઉછેર કરે એ જ સાચે પુરુષાર્થ છે. બાકી બીજા પુરુષાર્થે માત્ર નામના જ છે.
જડપુદગલને મેહ અને એ મેહના ગે જડ કર્મોનું બંધન, એ જ આત્માને સંસાર છે. એટલે એ સંસાર, પ્રત્યેની રૂચિ અને એ સંસારથી છૂટવા પ્રત્યેની અરુચિ એ
