________________
00
જમનો આગ્રહ
ગ
દીન અને દુ:ખી
અતિશયોક્તિભરી શ
આરાધનાને માર્ગ - “શા કહેલી આ બધી વાતે પૂર્વકાળ માટે સાચી પણ હશે, કિન્તુ વર્તમાનમાં તે શ્રી નવકાર મંત્રના જાપથી કોઈ પણ પ્રકારની સિદ્ધિ થતી અનુભવાતી નથી. એટલું જ નહિ પણ જાપને આગ્રહ કરનાર વર્ગમાં મોટો વર્ગ દીન અને દુઃખી દેખાય છે. જ્યારે એવી અતિશયોક્તિભરી શાસ્ત્રીય વાત ઉપર અઘાટિત વિશ્વાસ નહિ ધરાવનાર આત્માઓ (કેઈ પણ પ્રકારના જાપની પ્રક્રિયાને નહિ આદરવા છતાં) સારી રીતે સુખી જીવન ગુજારતા હોય છે. આમ પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી વિરુદ્ધ જતી શાસ્ત્રીય વાતને અક્ષરશઃ સાચી માનીને ચાલવું, એ અંધશ્રદ્ધાને જ એક પ્રકાર છે. અને એવી અંધશ્રદ્ધના માર્ગે સમાજને દોરે, એ શું પુણ્યનું કાર્ય છે ?”
શ્રી નવકાર મંત્ર યા પ્રત્યેક ધર્માનુષ્ઠાન સામેની આ પ્રકારની ફરિયાદના ખુલાસામાં જણાવવાનું કે, “પદસ્થ આદિ સધ્યાનને પ્રભાવ આ કાળમાં નથી” એમ કહેવું એ સદંતર ખોટું છે.
જગતને પ્રત્યેક જીવ કેઈ ને કોઈ પ્રકારનું ધ્યાન તે કર્યા જ કરે છે. સધ્યાનની પ્રાપ્તિ થયા પહેલાંનું પ્રત્યેક પ્રાણીનું એ ધ્યાન, દુર્યાનની કક્ષામાં આવી જાય છે. તેવા પ્રકારના દુધ્યાનને શાર્મા આર્તધ્યાન અને રૌદ્રધ્યાન” તરીકે વર્ણવવામાં આવેલાં છે.
જીવને અનાદિ કાળથી આ બે ધ્યાન અને તદનુરૂપે ચિંતન કોઠે પડેલાં છે. એટલે એકાએક તેને ત્યાગ કરીને “ધર્મધ્યાન અને “શુક્લધ્યાન” ધ્યાવાને પ્રયાસ કરે તે પણ તેને તેમાં એકદમ સફળતા સાંપડી શકતી નથી.
ધર્મશામાં સદ્દધ્યાનેને જે પ્રભાવ વર્ણવ્યો છે, તે સધ્યાનના પ્રારંભમાં જ દરેક ધ્યાતાને પ્રાપ્ત થઈ જાય છે, એમ સમજવાનું નથી. પરંતુ સમજવાનું એ છે કે, એ ધ્યાનેના પરિપાક કાળે દુનિયાની એવી કઈ પણ ત્રાદ્ધિ કે સિદ્ધિ નથી, કે જે ધ્યાતાને પ્રાપ્ત ન થાય.
છતાં ધ્યાનની અભ્યાસ દશામાં યા તે તેના પ્રારંભકાળમાં શાસ્ત્રોમાં વર્ણવેલી કેઈ પણ ઉત્તમ સ્થિતિ પ્રાપ્ત થતી નથી, એમ