Shraman Dharm Dharmsangraha Saroddhar Part 02

Author(s): Manvijay, Lavanyavijay, Yashovijay, Bhadrankarsuri, Sanyamkirtivijay
Publisher: Sanmarg Prakashan

Page 186

શ્રમણ ધર્મ
૧૧૯
વ્યાખ્યા : ૨ = જે મુનિઓ, રૂ રત્નસારે વિરાધ્ય ગુણરત્નોના સાગરતુલ્ય આ મહાવ્રતાદિની. આરાધનાને નિર્મલ રીતે આરાધીને, તીfસંસારી: = સંસાર સમુદ્રનો પાર પામ્યા છે તેઓ મંગલભૂત થાઓ ! મહમપ = હું પણ તાન્ મારું ઋત્વી = તે મુનિઓને મંગલ તરીકે સ્વીકારીને (ગુણરત્નોના સમુદ્ર સરખાં મહાવ્રતાદિની) ગીરવયનામિમુd: = આરાધના કરવા માટે એકચિત્ત થયો છું. પુન: અરિહંતોની અને ધર્મની આશિષરૂપ સ્વમંગલ માટે કહે છે કે"मम मंगलमरिहंता, सिद्धा साहू सुयं च धम्मो अ । खंती गुत्ती मुत्ती अजवया मद्दवं चेव ।।३।।" વ્યાખ્યા મર્દન્ત: = જિનેશ્વરો, સિદ્ધા: = પંદર પ્રકારે સિદ્ધિને પામેલા સિદ્ધો, સાધવ: = મુનિઓ, શ્રત = આગમ, ધર્મશ = સાધુ અને શ્રાવકના આચારરૂપ બે પ્રકારની વિરતિ, ક્ષત્તિઃ = ક્ષમા-સહનશીલતા, TH: = મન-વચન-કાયાના યોગોની ઉન્માર્ગથી રક્ષા, મુ9િ: = લોભનો અભાવ, ગાર્નવતા = નિષ્કપટભાવ-સરળતા, મર્વયં = નિર્મદપણું, એ ઉપર્યુક્ત અરિહંતાદિ = મમ મરું = મારુ મંગલ કરો !
હવે મહાવ્રતો (ઉચ્ચારેલાં છે, તેનું સ્મૃતિરૂપે પુન:) ઉચ્ચારણ કરે છે. "लोयंमि संजया जं करिति परमरिसिदेसियमुआरं । ગદવિ ટ્રિમો રં, દિબ્રડર વોર્ડ ૧૪”
વ્યાખ્યા : ો = કર્મભૂમિઓરૂપ પંદર ક્ષેત્રોમાં સંયતા: = મુનિવરો, થર્વત્તિ = જે કરે છે, શું કરે છે? પરર્ષિતં = તીર્થંકરાદિએ પ્રરૂપેલું, કારં = અતિબલવાનું (શ્રેષ્ઠ), મહાવ્રતોચારH = પંચ મહાવ્રતોનું ઉચ્ચાર (કથન), તં તુંમ્ = તેને કરવાને મદHT = હું પણ ઉપસ્થિત: = તૈયાર થયો છું.
એ પ્રમાણે ગુરુએ પ્રતિજ્ઞા કરવાથી શિષ્ય પૂછે છે અને ગુરુ ઉત્તર આપે છે કે___ “से किं तं महव्वयउच्चारणं (णा)? महव्वयउच्चारणा पंचविहा पण्णत्ता राईभोअणवेरमणछट्ठा, तं जहा-सव्वाओ पाणाइवायाओ वेरमणं १, सव्वाओ मुसावायाओ वेरमणं २, सव्वाओ अदिण्णादाणाओ वेरमणं ३, सव्वाओ मेहुणाओ वेरमणं ४, सव्वाओ परिग्गहाओ वेरमणं ५, सव्वाओ राईभोयणाओ वेरमणं ६ ।।" ।
વ્યાખ્યા : ' એટલે હવે પછી અને વિં પ્રશ્નાર્થક છે. અર્થાત્ શિષ્ય કહે છે કેમહાવ્રતોની તે ઉચ્ચારણા કેવી છે ? શિષ્યના આ પ્રશ્નનો ગુરુ ઉત્તર આપે છે કેમહાવ્રતોની ઉચ્ચારણા પાંચ પ્રકારની કહેલી છે, તેની સાથે “રાત્રિભોજનનો ત્યાગ” એ છઠ્ઠો પ્રકાર છે. તેને નામપૂર્વક જણાવવા માટે કહે છે કે – તદ્યથા = તે આ પ્રમાણે, (૧) સર્વન્માત્ = ત્રસ અને સ્થાવર, તેમાં પણ સૂક્ષ્મ અને બાદર એમ