Book Title: Shraman Dharm Dharmsangraha Saroddhar Part 02
Author(s): Manvijay, Lavanyavijay, Yashovijay, Bhadrankarsuri, Sanyamkirtivijay
Publisher: Sanmarg Prakashan
View full book text
________________
શ્રમણ ધર્મ
૧૫૭
છે કે - પુષ્પાજં સ = આપનું આપેલું આ સઘળું જે અમારે ઉપયોગી છે તે, કેવું? યથારૂં = સ્થવિરકલ્પને ઉચિત આપે આપેલું છે, તે નામપૂર્વક કહે છે કે- વસ્ત્ર, પતઘઉં, સ્વરું, પાછોચ્છનમ્ (નોદરા) = વસ્ત્ર, પાત્ર, કામળી, રજોહરણ, તથા અક્ષર, પર્વ, નાથા, છો: (ઝોર્બ) = સૂત્રનો એક માત્ર અક્ષર, પદ, ગાથા (આર્યાબદ્ધ પદ્ય), શ્લોક (અનુષ્ટ્રપ પદ્ય) અને અડધો શ્લોક. વળી અર્થ: હેતુ: પ્રશ્ન: વ્યાર = સૂત્રનો વાચ્યાર્થ તે અર્થ, હેતુ એટલે કારણ, માન ઉતારવા માટે બીજો પૂછે તે પ્રશ્ન અને તેનો સામો ઉત્તર આપવો તે વ્યાકરણ. (દરેક પદની સાથે ‘વા' પદ છે તે સમુચ્ચય (વળી) અર્થમાં છે.) એ પ્રમાણે વસ્ત્રાદિ વગેરે જે જે યુષ્યમ: પ્રીત્યા = આપે માગ્યા વિના મને પ્રીતિપૂર્વક આપ્યું, છતાં મયાડવિનયેન પ્રતીક્ષિત = મેં તે અવિનયથી ગ્રહણ કર્યું, તસ્ય મિથ્યા ને દુકૃતમ્ = તે મારું પાપ મિથ્યા થાઓ ! (એમ શિષ્ય અવિનયાદિની ક્ષમાપના કરે, ત્યારે પણ) આવાર્યસમ્ = એ બધું પૂર્વાચાર્યોએ આપેલું તમને આપ્યું છે, એમાં મારું શું છે ? એમ કહી ગુરુ પોતાના ગર્વનો ત્યાગ અને સ્વગુરુ પ્રત્યેની ભક્તિ પ્રગટ કરે. (૩)
હવે ચોથા ખામણામાં ગુરુએ (જ્ઞાન-ક્રિયારૂપ) જે શિક્ષા આપી તે ગુરુના અનુગ્રહનું શિષ્ય બહુમાન કરે છે કે
“इच्छामि खमासमणो अहम(वि)पुव्वाइं कयाइं च मै किइकम्माइं आयारमंतरे, विणयमंतरे सेहिओ सेहाविओ संगहिओ उवग्गहिओ सारिओ वारिओ चोइओ पडिचोइओ चिअत्ता मे पडिचोयणा उवट्ठिओ(हं) (अब्भुढिओ हं) तुब्भण्हं तवतेअसिरीए इमाओ चाउरंतसंसारकंताराओ साहट्ट नित्थरिस्सामि त्ति कट्ट सिरसा मणसा मत्थएण वंदामि" ।। (“नित्थारगपारगा होह") રૂતિ ગુરુવચન) ૪ /
વ્યાખ્યા છમિ ક્ષમશ્રમUT: ! મHપૂર્વાણ (તિર્માણ કર્તમ્) = હે ક્ષમાશ્રમણ ! હું અપૂર્વ = ભવિષ્યકાળે (પણ) કૃતિકર્મો (વંદન) કરવાને ઇચ્છું છું. (એમ વાક્ય સંબંધ જોડવો.) તાનિ મા તિર્માણ = તથા મેં ભૂતકાળમાં જે વંદનો કર્યા છે, તે વંદનોમાં, ગાવીરાન્તરે = તેમાં જ્ઞાનાદિ આચારોનું પાલન નહિ કરતાં, તથા વિનયાન્તરે = વિનય નહિ કરતાં અર્થાત્ તેમાં વિનયનો ભંગ કરતાં, શિક્ષિતઃ = આપે સ્વયં તે આચારાદિમાં વિનયાદિ શિખવાડ્યા અથવા (સંદિગો ) ધિત: = આચાર અને વિનયમાં કુશળ બનાવ્યો. અથવા શિક્ષાપત: અથવા સેથાપિત: = શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવંતાદિ દ્વારા શિખડાવરાવ્યો કશળ બનાવરાવ્યો. સંગૃહીતઃ = આપે મને શિષ્ય તરીકે આશ્રય આપ્યો, ૩પJદીતઃ = જ્ઞાનાદિ-વસ્ત્રાદિ સંયમનો આધાર આપ્યો, સરિત: = મારા હિત માર્ગે દોર્યો, વારિત: = અહિત પ્રવૃત્તિથી અટકાવ્યો, વોદિત: =
