Sanskrit English Dictionary Part 01

Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

Page 241

अर्जुनक
228
अर्थः
HERE
some and the most prominent figure of all his brothers. He has Hoveral appellations, such a Partha, Gudakest Savyasichi, Dhanalijaya, Phalguna, Kiritin, Jisnu, Svetavahana, Gandivin&c. I f. अर्जुनः फाल्गुनो जिष्णुः किरीटी श्वेतवाहनः । बीभत्सुर्विजयः कृष्णः सव्यसाची धनञ्जयः ॥ -8 N. of Kartavirya, slkin by Parasurama See कार्तवीर्य, -7 N. of country Bri. S. 14. ॐ. -8 The only son of his mother. -9N. of Indra. -10 N. of a treu, Jerminalia Arjuna (Mar. अईन). The tree is rarer in south India. The tolour of its lerk is white. It is a forest-tree bearing fragrant flowers appeuring in panicles like those of the Mango-tree. -नी 1 A procuress, bewd. -2 A cow. तथार्जुनीनां कपिला वरिष्ठा Mb. 13. 73.42.-3 A kind of serpent; अर्जुनि पुनोयन्तु Av. 2.24.7.-4N. of Ushi, wife of Anirudilha. -5 N. of a river com monly talled करतोया. -6 (न्यो,-न्यः dual and pl.) N. of the constellation Phalguni. अघासु हन्यन्ते गावोऽर्जुन्योः पर्युखने Rv. 10.85. 13. -नम् 1 Silver. वीरुद्भिष्टे अर्जुनं संविदानम् Av. 5. 28. 5. - 2 Gold. -3 Slight inflammation of the white of the eye. -4 Gross. -नाः (Pl.) The descendants of Arjun f. अर्जुनः ककुभे पार्थ कार्तवीर्यमयूरयोः । मातुरेकमुने वृक्षे धवले नयनामये। तृणभेदे गवि स्त्री स्यात् ... Nm. -Comp. -अभ्रम N. of a modicarment. -ईश्वरतीर्थम् N. of a holy place. Siva P.-उपमःthe teak tree; also शाकद्रुम Ind महापत्राख्यवक्ष. -काण्ड . having an white stem or appendingo. बधोरर्जुनकाण्डस्य यवस्य ते Av. 2.8.3. -च्छवि . white, of white colour. -ध्वजः 'white- bannered', N. of Hanumat.-पाकी N. of a plant and its fruits. -बदर: The fibre of the Arjunn plant; अर्जुनबदरा मेखलाः क्रियन्ताभ | SB. on MS. 9.4.25-मिश्रः Name of a commentator on the Mb. -सखिः (L.) Krisni. -सिंहः N. of a prince ( Inscriptions).
अर्जुनक . lielonging to Arjunrt. -क: A worshipper of Arjun.
अर्जुनस . [ नृणादिगण ] (Overgrown with Arjune plants. __ अर्ण .. [ऋ-न] 1 leing in motion, agitated: restless -2 Foaming, effervescing. -OT: 1 A flood, stream: water (Ved.). -2 The teak tree; Bhāy. 3. 15. 19. -3 A letter (of the alphabet); पञ्चाों मनुरीरितः. -4 N. of a metre having 10 feet and belonging to the class callel Daindakn -5 Colour: श्रीहीविभूत्यात्मवदभुतार्णम् Bhag. 2.6.11. (v. I.)-र्णा A river (Ved.). -र्णम् । Tumult or clin of battle, confuseil noise ; 341 a. पस्त्योऽर्णा धीरेव सनिता Rv.5.50. 1.
gora a. Being agitated, foaming, restless (Ved.); full of water (Say.); ततः समुद्रो अर्णवः Sindhya; यात्येव यमुना पूर्ण समुद्रमुदकार्णवम् Ram... 10.5.19. -वः [अर्णासि सन्ति यस्मिन , अर्णस्- सलोपः P. V.2. 10.) Vart.] 1A stream, tlood, wave. -2 The (fouining) sea, wean: पराहतः शैल इवार्णवाम्बुभिः Ki. 14.1.(fig. also), Bhāg. 4.
22.40%3 शोक' ocean of grief'; 80 चिन्ता"; जन" ocean of m en; संसारार्णवलधनम् Bh.3.10.&c. also नृणामेको गम्यस्त्वमसि पयसामर्णव इव-शिवमहिम्नस्तोत्र of पुष्पदन्ताचार्य. -3 The ocean of air. -4 N. of a metre. -5 N. of the sun or Indra (as givers of water ). -Comp. -अन्त: the extromity of the ocean. -उद्भवः1N. of a plant अग्निजार (Mar. समुद्रफेस). -2 the moon. (-बा) Laksmi. (-वम्) nectar. -ज . sea-born, marine.(-जम्,-जः) cuttle-fish.-पोतः,-यानम्
bout or ship. - PET: 1 'inha biting the ocean', N. of Varupa, regent of the waters. -2 N. of Vispu.
अर्णस.[ऋ-अमुन्-नुट् Un+.196] 1 Water; a wave, flood, streaun%3; सवर्णमर्णः कथमन्यथास्य Si. 12.6). -2 The sea, ocean (usually °सः); अभ्राजि शर्धो मरुतो यदर्णसम् Bv. 5.4.6. -3 The ocean of air. -Comp. -दः 1 a cloud. -2N. of a plant मुस्तक. -भवः conch-shell. -रुहम (अर्णोरुहम्) A lotus; इत्थं सूतप्रसूतां वरगिरमुपकायमोरुहाक्षी U..7.92. -वृत् .. Ved. including the water; अहिमिन्द्रो अोवृतं वि वृश्चत् Bv.2.19.2.
अर्णस्वत् . Having much water. m. The ocean. अर्तगलः = आर्नगल q...
अर्तन [ऋत्-ल्युट्] 1 Blaming, reviling; प्रतिश्रुत्का याsअर्तनम् Vaj. 30. 19. -2 Sorry, grieved. -नम् Censure, reproach, abuse.
अर्तिः /- [अर्द-क्तिन् ] 1 Pain, sorrow, grief'; पुत्रस्तेऽति परामगान् Mb. 7. 150.2. शिरोऽतिः head-ache. नान्नं वाञ्छति नो निद्रामुपेत्यतिनिपीडितः Sus. -2 The end of a bow.
अर्तिका [ऋत्-ण्वुल् ] An elder sister ( in dramas).
अतुक a. Ved. [ ऋत्-बाहु °उकच् ] Provoking, quarrelsome (स्पर्धक). __ अर्थ 10 A. अर्थयने, opic अर्थते; अर्थयांचके, अर्थयिष्यते,
आतर्थत, अर्थयितुम् , अर्थित ] 1 To requcst, beg, supplicate, ask, entreat, solicit (with two ace.); त्वामिममर्थमर्थयते Dk. 71; तमाभक्रम्य सर्वेऽद्य वयं चार्थीमहे वसु Mb. ; प्रहस्तमर्थयांचके 14 Bk. 14. 88. -2 To strive to obtain, desire, wish.
अर्थः [In some of its senses from अर्थ ; in others from ऋ-थन् Un. 2. 4; अर्थते ह्यसौ अर्थिभिः Nir.] 1 Object, purpose, end and aim; wish, desire; ज्ञाताओं ज्ञातसंबन्धः श्रोतुं श्रोता प्रवर्तते; सिद्ध, परिपन्थी Mu.5; °वशात् 5.8; स्मर्तव्योऽस्मि सत्यर्थे Dk. 117 if it be necessary; 1.2.46%3;
I.1.6%3; oft. used in this sense as the last member of compounds and translatedl by for ', ' intended for', "for the sake of', 'om account of', 'on behalf of', and used like an adj. to qualify nouns; sila a forte समासो विशेष्यनित्रता च Vart. सन्तानाथाय विधये . 1. 34: नां देवतापित्रतिथिक्रियाम् (धेनुम् ) 2. 16; द्विजार्था यवागू: Sk.; यज्ञार्थात्कर्मणोऽन्यत्र Bg. 3.). It mostly occurs in this sense as अर्थम् , अर्थे or अर्थाय and has an adverbial force ; (.) किमर्थम् for what purpose, why; यदर्थम् for whom or which: वेलोपलक्षणार्थम् S. 1: तद्दर्शनादभूच्छम्भोर्भूयान्दारार्थमादरः Ku.b. 183 (1) पराथे प्राश उत्सृजेत् H. 1.41;