________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आज्ञात
320
आडम्बर
(7) a serrant; °करत्वमधिगम्य V. 3. 19 being the obedient. servant; कार्याणां गतयो विधेरपि नयन्त्याज्ञाकरत्वं चिरात् Mu.7.16 subjection. -करणम्,-पालनम् obedience, execution of commands. -चक्रम् a mystical circle or diagram; one of the six described in Tantras. -
T an edict, written order. -प्रतिघातः, -भङ्गः 1 disobedience, insulbordination; नाज्ञाभङ्गं सहन्ते नृवर नृपतयस्त्वादृशाः सार्वभौमाः Mu. 3.22. -2 rebellion, disloyalty. -विधेय. obedient to commands. - groferal An officer charged with carrying the king's orders into effect. E. III. p.biy; ALN. p. 118 f. 371511T a. Ved. One who orders or directs.
आज्ञानम् The act of observing, perceiving (आज्ञान = आज्ञप्तिः ईश्वरभावः Sankara.).
आज्ञापक. Giving orders, a commander.
आज्ञापनम् 1 Ordering, commanding. -2 Making known.
आज्ञायिन् a. Perceiving, knowing.
आज्यम् [आज्यते, आ-अज-क्यप् ] 1 Claritied butter, shee ; मन्त्रोऽहमहमेवाज्यम् Bg.9.16. आज्यधुमोद्गमेन S. 1. 15; (it is often distinguishedl from धृत; सर्पिविलीनमाज्यं स्याद् घनीभूतम घृतं भवेत् ). -2 (In a wider sense) Oil, milk &c. used instead of claritied butter; yd ar यदि वा तैले पयो वा दधि यावकम् । आज्यस्थाने नियुक्तानामाज्यशब्दो विधीयते॥ -3 N. of a sort of chant or religious service (सामस्तोमभेदः); आजिमीयुस्तस्मादाज्यानामाज्यत्वम् Nir. -4 Turpentine. -Comp. -ग्रहः, -पात्रम्, स्थाली a vessel or dish to hold claritied butter. -दोहम् a hymn to be recited by a Sama vedin. -T a. drinking ghee. (-91: pl. ) : class of Manes who are the sons of Pulastya and the ancestors of the Vaisya order; पुलस्त्यस्याज्यपाः पुत्राः Mb.; Ms. 3. 197-8. -भागः A portion of claritied butter; (du.) belonging to Ammi and Sorma; यदाज्यभागावन्तरेणाहुतीः प्रतिपादयेत् Mand. 1.2.2. -भुज . 1 1 epithet of Ayni (the consumer of clarified butter). -2 a god, doity. -वारि: 'ses of claritied butter', one of the seven ness.
आञ्चनम् Partial extruction of thorus, arrows and the like from the body.
आञ्छ् 1 P.(आञ्छति, आनन्छ, आश्छित) 1 To lengthen, strotch, extend. -2 To make straight. -3 To regulate, bring or crow into the right position sot (as a bone or leg); चक्रयोगेनाछेदस्थि निर्गतम् Susr.
371974 Setting (: bone or ley); bringing into the right position by stretching, bending, or drawing.
आञ्जन ३. (नी/.) [अजनस्येदं-अण् ] Anointing or belonging to ointinent. -74 1 Ointment, especially for the eyes.-2 Fat; इमा नारीरविधवाः सुपत्नीराजनेन सर्पिषा संविशन्तु Bv. 10. 18.7.-नः N. of Maruti or Hanumat दाशरथिबलैरिवाजननीलनलपरिंगतप्रान्तैः K.58. -Comp. -अभ्यञ्जनम् (du.) Ointment for the eyes and for the feet.
आञ्जनी 1 Ointment, especially for the eyes. -2 A bux fillol with the ointment; आजनीः कङ्कतान्कूचाश्छत्राणि च धषि च Ram. 2.91.77. -Comp. -कारी a woman who anoints or prepares ointments; शीलायाजनीकारीम् Vaj.30.11.
आञ्जनिक्यम् [ पुरोहितादिगण P. V. 1. 128 ] That which is used to preparo ointments.
आञ्जनेयः [ अजनायाः अपत्यं ढक ] N. of Maruti.
आअलिक: A kind of crescent (अर्धचन्द्राकृति) arrow3B Mb. 6.62.12.
आञ्जलिक्यम्, आञ्जल्यकम् [f. आजानक्यम् ] Folding the hunds in supplication; ततो दुर्योधनो राजा कर्णशल्याववारयत । सखिभावेन राधेय शल्यं स्वाअल्यकेन च || Mb.8.45.47.
आञ्जिनेयः [अजिन्या भवः ढक्] A kind of insects a kind of lizard.
आटरूषः [अटरूष एव, स्वार्थे अण्] N. of a tree, see अटरूष (Mar. अडुळसा). आटरूषकवणीभा हयाः पाण्डयानुयायिनाम् Mb. 7. 28. 74.
आटविकः [अटव्यां चरति भवो वा ठक्] 1 A forester, a woodman, inhabitant of a forest; Mb. 12. 5.). 48; Ms. 9. 257. -2 A pioneer. -3 One of the six lands of armies. -4 A chief of wild-tribes; Kau. A. 1. 10.
आटवी [ अटव्याः सनिकृष्टा पू: अण् ] N. of a city of the Yavanas in the south.
आटव्य a. See आटविक (1).
आटिः [आ-अट्-इण्] 1 A kind of bird (शरारि) (also written आटि) f. आटिराडी शराडी च शरारी राडिराडिका -2A sort of fish. -Comp. -मुखः , खम् , surgical instrument used in blood letting (so called from its being like the beak of the bird आटि).
आटिक, आटिक्य . [आटाय गमनाय प्रवृत्तः ठन् , प्यञ् वा] Able to wander', being on a voyage or journey. -की 1 A woman tit to go out (अनुपजातपयोधरादिनीव्यञ्जना Sankara). -2 N. of the wife of Uşasti; Ch. Up. 1.10.1. ___ आटीकनम् [आटीक ल्युट् ] 'The leaping motion of a call; so आटीलकम्.
आटीकर: A bull.
आटोपः [आ-तुप्-घञ् पृषो टत्वम् Tv.] 1 Pricle, selfconceit, arrogance; साटीपम् proudly, in a stately or majestio manner, frequently used :: stage-direction. -2 Swelling, spreadiny, expanding, puffing; Prov. फटाटोपो भयंकरः; said also of clouds, अद्यापि साटोपा मेघा दृश्यन्ते Pt.1; Si. 3.71. -3 Flatulence (in the belly).
आडम्बरः [आ-डम्ब्-क्षेपे, अरन् ] 1 Pride, arrogance. -2 Show; means, external appendage: विरचितनारसिंहरूपाडम्बरम K.5, 800%; निर्गुणः शोभने नैव विपलाडम्बरोऽपि ना Bv. 1. 115. -3 The sounding of a trumpet as a sign
For Private and Personal Use Only
