________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उपयाचितकम्
457
उपरत
Pt. 1. 14; 2.50%; अद्य मया भगवत्याः करालायाः प्रागुपयाचित of other stones (ग्रावन्); त्वचं पृञ्चन्त्युपरस्य योनौ Rv. 1.79.3. स्त्रीरत्नमुपहर्तव्यम् Mil.5; दीयते यत्तु देवेभ्यो मनोराज्यस्य सिद्धये। -2 The lower part of the sacrificial post. -3 A cloud. उपयाचितकं दिव्यं दोहदं तद्विदुर्बुधाः॥ -3 A request or prayer -4 A region, direction. to a deity for the accomplishment of a desired object;
उपरताति ind. In the proximity, neur to; विश्वा अर्य K. 330.
उपरताति बन्वन् Rv. 7.48.3; 1. 151.5. उपयाचितकम् = उपयाचित above ; सिद्धायतनानि कृतविविध
397551 4 U. or in pass. To be red; to be eclipsed; देवतोपयाचितकानि K.64.
उपरज्यते भगवान् चन्द्र: Mu.1. -Caus. 1To colour, tint, उपयापनम् 1 The act of causing to come near, lead- dye. -2 To affect, grieve, distress. ing near. -2 A marriage; पुत्राणां दुहितृणां च काले विध्युपयापनम् । दारैर्वरैस्तत्सदृशं कल्पयन्तं विभूतिभिः Bhag. 10.69.32.
उपरक्त . p. 1 Aflicted, overtaken by calamity,
distressed. -2 Eclipsed; K. 314. - 3 Tinged, coloured ; उपयुज् 7A. 1To use, employ, apply; पाइगुण्यमुपयुञ्जीत
द्विषद्वेषोपरक्ताइसङ्गिनीः Si.3.18. -क्तः 1 The sun or moon Si. 2.933 षडुपायुक्त समीक्ष्य तत्फलम् R.8.21; M.5.123B in eclipse. -2 Rāhu. अनुपयुज्यमान useless, good for nothing, S.7; U.4.-2 To
उपरज्य ind. Darkening, obscuring, तमश्चन्द्रमसीवेदमुपरenjoy, taste; पय उपयुज्य Me. 13v.1.5 फलान्युपायुक्त स
ज्यावभासते Bhag.4.29.70. दण्डनीतेः R. 18.46%3 Bk. 8.39; -3 To devote or attach oneself to; न मृगैरुपयज्यते is not loved Pt.2.233; न वै प्राज्ञा उपरजक (1.1 Dyeing. -2 Affecting, influencing. गतधीकं भर्तारमुपयुनते Subhas. -4 To yoke or harness (as उपरागः1 An eclipse of the sun or moon; उपरागान्त horses to a earringe); यामन्यामन्नुपयुक्तं वहिष्ठम् Av.4.23.3. शशिनः समुपगता रोहिणी योगम् 5.7.22; Si. 20.45. -2 -5 To appropriate consume, eat; राजा तत् (धनम् ) उपयु
Hence, Rahu or the ascending node.-3 Rolness, red जानश्चौरस्यानोति किल्बिषम् Ms. 8. 40. -p1888. 1 To be used colour, colour; कोपोपरागजनिताम् Ratn.3.14; Mk. t; or applied. -2 To be fit or proper; तस्येयमुपयुज्यते Bhag.
कलहकोप Mal.9. -4 A calamity, athiction, injury; -3 To be of use, he taken into account; तेजसा सह जाताना
blighting influence; मृणालिनी हैममिवोपरागम् R. 16.7. -5 वयः कुत्रीपयुज्यते Pt. 1. 328.
Misbehaviour, ill-conduct. -6 Reproach, blame, a buse. उपयुक्त 1 Attached &e. -2 Suited, appro
उपरक्षः A body-guard. priate, fit, right, proper. -3 Worthy, serviceable, useful. - 4 Eaten, consumed. - A subordinato officer ;
उपरक्षणम् A guard, an out-post. Kau. A. 2.5 Bhāg.9.2.143 उपयुक्तोदकां भग्नां प्रपां निप- उपरत्नम् [उपमितं रत्नेन उप गौणे वा] A secondary or तितामिव Rim.2.111.15.
inferior gem; उपरत्नानि काचश्च कर्पूरोश्मा तथैव च । मुक्ताशुक्तिTIT: 1 Employment, use, application, service;
स्तथा शक इत्यादीनि बहून्यपि ॥ गुणा यथैव रत्नानामुपरत्नेपुते तथा । ओषधानविहाराणामुपयोगः सुखावहः Madh. N. उपयोग गम्
किं तु किंचित्ततो हीना विशेषोऽयमुदाहृतः॥ or बज् to be used or employed, serve; व्रजन्ति उपरथ्या A bye-roud, minor road; तथा रच्योपरच्याश्च ... अनङ्गलेखक्रिययोपयोगम् Ku. 1.7. -2 Administration
Ram. 5.53. 21. of medicines, or their preparation. -3 Fitness, suitablemess, proprioty. -4 Contact, proximity. -5 Any act
उपरम् 1P. (Sometimes A. also) 1 To cease end,
terminate; संगतावुपरराम च लज्जा Ki.9.41, 13.00%; इत्युक्त्वोcontributing to the fulfilnuent of a desired object. -6 Good conduct, observing established customs.-7
परराम; युद्धमुपारमत् ceased &c. -2 To cense or desist Food; गते च दुर्वाससि सोऽम्बरीषो द्विजोपयोगातिपवित्रमाहरत् from, stop (oft. with pres. part.); व्यापादयनोपरराम Pt.
1; or with abl.; Bg.2.35; Bk. 8.5139.51; or with Bhig. 9.5.24.
inf.; Ki. 4. 17; or by itself; Bk. 8.55. - 3 To be उपयोगिन् . 1 Employing, using. -2 Conducive or quiet or calm; यत्रोपरमते चित्तम् Bg.6.20. -4 To awit, contributing to, serviceable, useful. -3 Appropriate, wait for; Sat Br.2.2.1-233.8.3-29. -5 To make fit, proper. -4 Favoura ble, propitious. -5 Touching. quiet (=Caus). -Caus. To cause to cease, stop, make उपयोगिता or त्वम् 1 Usefulness, utility. -2 Fitness,
quiet or still. propriety. -3 Occasion, need. - Favour.
उपरत pp. 1Stopped, ceased ; उपरतान्यस्मिन् कुले व्रतानि उपयोजनम् 1 Harnessing a horse, Ait. Br. 5. 30.6..
Mbh. on P.I.1.110; रजस्युपरते Ms.5.66. -2 Doad; अद्य -2 A teain.
दशमो मासस्तातस्योपरतस्य Mu.4.-3 Withdrawn or retired
from%3 रणात्, कलहात् &c. भयाद्रणादुपरतम् .2.31.-4 One TIET «. To be employed, used or applied.
who is disgusted with the world and has retired from it. 39 a. Ved. 1 Being below, under. -2 Posterior,
-Comp. -अरि a. having no foe. -कर्मन् a. ceasing from later. -3 Nearer. --T: 1 The lower stone on which tho
works, not relying on worldly acts. -विषयाभिलाप .. Soma plant is laid that it may be ground by means one who has renounced all desire for worldly things.
सं. ई. को...५८
For Private and Personal Use Only
