________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुम्भकः
885
-मण्डूकः 1 (lit.) a frog in a pitcher. -2 (fig.) an- कुर् 6 P. (कुरति, कुरित) To sound. inexperienced man; f. कृपमण्डक. -शाला pottery. !
कुरङ्करः, कुरकुर: The ( Indian) erane. -सन्धिः the hollow on the top of an olephant's head between the frontal lobes.
कुरङ्गः (-ङ्गी /.) 1 A deer in general; तन्मे ब्रूहि कुरङ्ग
कुत्र भवता किं नाम तप्तं तपः Santi. 1. 14,4.63 लवङ्गी कुरजीकम्भकः 1 The base of colum (used specially ! दगझीकरोतु Jag. -2 A species of deer (कुर ईषत्ताम्रः in this sense frequently in inscriptions).-2 A religious स्याद्धरिणाकृतिको महान् ).-3 The spot in the moon. -Comp. exercise (in Yoga. phil.), stopping the breath by -अक्षी, -नयना, नेत्रा a deer-eyed woman; क्वासि प्रेयसि closing the mouth and both nostrils with the fingers हा कुर जनयने चन्द्रानने जानकि Pras. Ragh. -नाभिः nusk. तत्र of the right hand; प्राणापानी सनिरन्ध्यात्पूरकुम्भकरचकः स्थितं भाकुरजनाभिमादाय योषेव नु लिम्पति स्वम् Ram.Ch.6.21. Bhag.7.15.32.
-लाञ्छन: the moon. कुम्भिका 1 A small pot; गृहीत्वा जलकुम्भिकाम् Ks. 6.
कुरङ्गका, कुरङ्गमः = कुरङ्ग q.v. 41. -2 A hurlot. -3 A disease of the eyes.
कुरचिल्ल: A era.b. कुम्भिन 1An elephant; असौ कुम्भिभ्रान्त्या खरनखरविद्रावितमहागुरुग्रावग्रामः स्वपिति गिरिगर्भ हरिपति: Bv. 1.52. -2 A
कुरट: Ashoemaker, a leather-seller. crocodile. -3 A fish. -4 A kind of poisonous insect. कुरण्टा, कुरण्टका, कुरण्टिका The yellow amaranth; -BA sort of fragrant resim (गुग्गुल). -6 The number Rain.4.1.80. eight. -Comp. -नरक particular hell. -मद: rut,
कुरण्डः Enlargement of the testicles or of the seroichor.
tum, hydrocele. कुम्भिनीj.1 The earth. -2 N. of a plant Croton
कुरण्डक: Yellow amaranth. Tiglium (Mar. जेपाळ, जमालगोटा) -Comp. -फलम् the fruit of the tree used as a strong purgative. -बीजम्
कुररः (लः)1 An osprey; Y. 1. 174. -2 The plant (seo-फलम् ).
Capparis Aphylla (Mar. पेंढ, वाघंटी, करील); Ram.
3.60. . FH: 1 A thief who breaks into a house. -2 A plagiarist. -3 A wife's brother. -4 A child of an कुररी 1 A female osprey; कुररि विलपसि त्वं वीतनिद्रा न imperfect impregnation or born at undue seasons.
शेषे Bhig. 10.90. 15. चक्रन्द विना कुररीव भृयः R. 14.68.
-2 A ewe, -Comp. -गणः a fight of ospreys. कुम्भी 1 A small water-jar; Ram.2.91.72. -2 An earthen cooking vessel; आविष्कुर्वन्त्यखिलवचनेष्वत्र कुम्भी- । कुररावम् A place a bounding with ospreys. पुलाकन्यायाज्ज्योतिर्नयगतिविदां निश्चलं मानभावम् Vis. Guna.534. कुरलः 1 An osprey. -2 A curl, a lock of hair. -3 A measure of yrain. -4 N. of several plants.
कुरवः (वः), कुरव (ब)क: A species of amaranth; like इभपाटला, वारिपर्णी, लघुदन्ती, जेपाळ, कायफळe. -Comp.
[ Barlaria Prionitis Linn] It is a handsome shrub. -धान्यम् grain stored in jars sufficient for six days.
Kalidasa describes the plant as कान्तामुखद्युति (ef. Rs. -धान्यक: a householder who stores grain; Ms. 4.7.
6. 18). Modern scientists describe it as a lipped flower -नस: a kind of venormous serpent; उद्वेल्हन्ति पुराणरोहिणतरु
referring to the form of its petals, कुरवका रवकारणतां ययुः स्कन्धेषु कुम्भीनसा: U.2.29. -नसी mother of Lavana
R.9.29; Me.80% Rs. 6. 18. -चम् (बम्),-व(ब) कम् and sistar of Ravana; स च प्राप मधूपन्नं कुम्भीनस्याश्च कुक्षिजः ।
The flower of this tree; चूडापाशे नवकुरबकम् Me.67%3 R. 15.15. -पाक: 1the contents of a cooking-vessel.-2 !
प्रत्याख्यातविशेषकं कुरवकं श्यामावदातारुणम् M. 8.5. (sing. or pl.) a particular hell in which the wicked are baked liko potter's vessels ; Y. 3. 224 ; Ms. 12. 76. कुरालः (हः) A light bay horse with black logs. -मुखम् N. of a parlicular wound; Charaka. -वल्कम्
कुरी A kind of grass or corn. (Mar. काय फळ.).
कुरीरम् A kind of head-dress for women. See कुम्ब. T: 1 The Pumāga tree. -2 A catamite. -T -2 Connlati Swelling of the eye-lids. see कुम्भिका.
कुरुः (pl.) 1N. of a country situated in the north कुम्भीर: 1Ashark. -2 Crocodile; संवत्सरं तु कुम्भीर
of India about the site of the modern Delhi; श्रियः कुरूणास्ततो जायेत मानवः Mb. 18. 111.59.
मधिपस्य पालनीम् Ki. 1.1; चिराय तस्मिन् कुरवश्वकासति 1. 17. कुम्भीरका, कुम्भीला, कुम्भीलक: A thief 3 लोत्रेण गृहीतस्य -2 The kings of this country. -रु: 1 A priest. -2 कुम्भीरकस्यास्नि वा प्रतिवचनम् V.23 कुम्भीलकैः कामुकैश्च परिहर्तव्या Boiled rice. -Comp. -क्षेत्रम् N. of an extensive plain चन्द्रिका M. . -Comp. -मक्षिका N. of an acquatic crea
near Delhi, the scene of the great war between the ture. -ल: A crocodile.
Kauravas and Pandavas धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः Bg.1.1; Ms. 2. 19. -क्षेत्रियोगःn solar day in the
For Private and Personal Use Only
