Book Title: Sanskrit English Dictionary Part 01
Author(s): P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan

Previous | Next

Page 641
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir क्षमित 828 क्षालनम् क्षमित . (-त्री /.), -क्षमिन् a.(-णी /.) 1 Patient, sence. -2 Treacle, molasses. -3 Any corrosive or acid for bearing, of a forgiving nature; समदुःखसुखः क्षमी Bg. substances%3 क्षते क्षारमिवासहा जातं तस्यैव दर्शनम् U.1.73 क्षारं 12. 13. कामं क्षाम्यतु यः क्षमी Si.2.43% Y.2.200, 1. 133. क्षते प्रक्षिपन् Mk.5. 18% (क्षारं क्षते क्षिप् &c. has become -2 Capable, able. proverbial, and means 'to aggravate the pain which is already unbearable', 'to make bad, worse', 'to add inक्षम्य .. Boing in the corth, terrostrial; यः पार्थिवस्य sult to injury'). -4 Glass. -B Salt; caustic alkali; क्षम्यस्य राजा Rv. 2. 14. 11. Y. 3. 36. -6 Ashes. -7 A rogue, cheat. TH 1 Black क्षान्त [क्षम् -क्त ]1Patients for bearing, onduring. salt. -2 Water. -3 See क्षारः (3); आः क्षते क्षारमेतन्मे क्षिप्तं -2 Forgiven. -3 Borne, endured. -4 Friendly. -a: N. केनेत्यभाषत Ks. 93. 14. -Comp.-अच्छम् sea-salt.-अञ्जनम् of Siva. -ता The earth. -तम् Patience, indulgence; an alkaline unguent. -377 n. an alkaline fluid. -TURam. 1. कम् N. of a collection of eight articles[Mar. पळस (Butea frondose), fago (Cactus Indicus ), wit (Saltक्षान्तिः [क्षम् -भावे क्तिन् ] 1 Patience, for besrance, petre), चिंच (Tamarind), आघाडा (Achryanthes Aspaforgiveness ; क्षान्तिश्चेद्वचनेन किम् Bh.2.21; अहिंसा क्षान्ति- ra), रुई, तिलनाल, जव (Nitrate of Potash).-उदः, -उदकः राजवम् Bg. 13.7; 18.42. -2 The state of saintly ab- -उदधिः,-समुद्रः,-सिन्धुः the salt ocean. -कदमः 1a straction. pool of saline mud. -2 N. of a hell; Bhag. 6. 26. 7. -क्षत 4. damaged by saltpetre; Mk. 3. 14. -तेलम् oil क्षान्तु . [क्षम् -तुन् वृद्धिश्च ] Patients for bearing. -तुःA cooked with alkaline ingredients. -त्रयम् -त्रितयम् father. natron, salt-petre and borax. -दशकम् N. of a colleeSTIFT pot. p. 1 To be borne. -2 To be pardoned or tion of ten plants (Mar. शेवगा, मुळा, पळस, चिंच, चुका, आले, forgiven. निंब, आघाडा, ऊस, कदली). नदी river of alkaline water in hell.-पञ्चकम् N. of a collection of five articles (Mar. क्षम्प 10 P. To forgive; L. D. B. जव, पुष्कर, सर्जी, पळस and तिलनाल). -भूमिः /., -मृत्तिका क्षय See under क्षि. saline soil; किमाश्चर्ये क्षारभूमौ प्राणदा यमदूतिका Udb. -मेलक: क्षर् 1 P. [क्षरति-क्षरित] (Used transitively or in an alkaline substance. -रसः a saline flavour. -श्रेष्ठम् alkaline earth.-पट्क म् N. of a collection of six plants transitively) 1 To flow, glide. -2 To send or stream (Mar. गुळवल, कुडा, आघाडा, कळलावी, पुष्करमूल, तिलनाल). forth, pour out, emit; तेषु क्षरत्सु बहुधा मदवारिधाराः R. 13.74; Bk. 9.8. -3 To drop, trickle, ooze. -4 To क्षारकः [क्षर्-वुल्] 1 Alkali. -2 Juice, essence. -3 A waste away, wane, perish. -5 To become useless, have cage, basket or net for birds; स वै क्षारकमादाय द्विजान् हत्वा no effoct; यज्ञोऽनृतेन क्षरति तपः क्षरति विस्मयात् Ms. 4. 237. बने सदा Mb. 12. 143. 15. - A washerman. - A blos-6 To melt. -7 To slip from, be deprived of (with som; a bud or new-blown flower (कलिका). abl.).-Caus. (क्षारयति-ते) To accuses traduce (usually क्षारणम्,-णा Accusing, especially of adultery-णम् with 31). -With far to melt away, dissolve. 1 Converting to alkali or ashes. -2 Distilling. क्षर a. [क्षरति स्यन्दते मुञ्चति वा, क्षर्-अच् ] 1 Melting away. क्षारयति Den. P. 1 To furnish or mix with acid sub -2 Mova ble. -3 Perishable; क्षरः सर्वाणि भूतानि कूटस्थोऽ stances. - To torture a person with acid substances. क्षर उच्यते Bg. 15.16.-: A cloud. -रम् 1 Water. -2 -3 To speak ill of a person, accuse. -4 To abuse, calumThe body; ततः सवेदनः सद्यो जीव: प्रच्यवते क्षरात् Mb.14.17.17. niate traducer censure; cf. आक्षर. -3 Ignorance. -4 The Supreme Being. -5 Cause and effect. -6 The natural form (प्रकृति); अक्षरक्षरयोरेव द्वयोः । क्षारिका Hunger. सम्बन्ध इष्यते Mb. 12.305.1. -Comp. -आत्मकa.of a क्षारित ३. 1 Distilled from saline matter. -2 Falsely perish able nature, perishable; Mark. P. 23. 33. -: accused (especially of adultery ). -3 Accusod of a (also क्षरेज) a produced by distillation or from a t crime, calumnisted; कच्चिदार्योऽपि शुद्धात्मा क्षारितश्चापकर्मणा cloud.-भावa. muta ble. Ram. 2.100.56. क्षरणम् [क्षर-भावे ल्युट् ] 1 The act of flowing, trickling, क्षल 10 U. (क्षालयति-ते, क्षालित) 1 To wash, wash off, dropping, oozing. -2 The act of perspiring; stage purify, cleanse; ऋते रवः क्षालयितुं क्षमेत कः क्षपातमस्काण्डमलीक्षरणसन्नवर्तिकः R. 19. 19. मसं नभः Si. 1.38; H.4.60. -2 To wipe away. -With वि to wash off; निःशेषविक्षालितधातुनापि R.5.44. क्षरित p. p. Dropped, liquefied, ooled, melted &e. क्षाल a. Cleaning, washing. क्षरिन् m. The rainy season. क्षालनम् [क्षल-भावे ल्युट् ] 1 Washing, cleansing (with क्षार a. [क्षर्-ज्वला बा० ण ] 1 Corrosive, caustic acid, water); तत्क्षालनाय यास्यामि तीर्थीन्युज्झितमत्सरः Rs.52.239. pungent, saline. -2 Flowing, oozing. : 1 Juice, es- 1 -2 Sprinkling. For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650