________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
आपत्तिः
339
आपिशलिः
3. 19. -2 To lead or reduce to, cause to suffer ; 37191277 न व्ययमन्तरायः R.B.D. -3 To cause, to produce, bring on; लघिमानमापादयति K. 100, 10); दोषपि गुणत्वमापादयति makes the best of a bad matter. -4 To reach or attain to. -5 To spread, circulate (as news ). -6 To turn or change into; एकामपि काकिणी कार्षीपणलक्षमापादयेम Dk. 156.
आपत्तिः ।[आ-पद्-क्तिन | 1 Turning or changing into, entering into any state or condition. -2 Obtaining, procuring, getting; स्थानापत्तेईव्येषु धर्मलाभः Katy. -3 Misfortune, calamity, adversity ; Y. 3. 42.-4 A fault, transgression. --5 Remonstrance, expostulation. -6 In phil.) An undesirable conclusion or occurrence (अनिष्टप्रसङ्ग).
i
आपद् /. [आ-पद्-क्विप्] A calamity, misfortune, danger, distress, adversity; देवीनां मानुषीणां च प्रतिहर्ता त्वमापदाम् R. 1.60%3 अविवेकः परमापदां पदम् Ki.2.30,143 प्रायो गच्छति यत्र भाग्यरहितस्तत्रैव यान्त्यापदः Bh.2.00%; आपदि स्था, आपदं प्राप् to fall into difficulty. -Comp.-कल्प: an alternative to be userl in tines of difficulty; -काल: days of adversity, time of distress, hour of danger; अब्राह्मणादध्ययनमापत्काले विधीयते Ms.2.241, 11.28. -कालिक 1. (का,-की/.) occurring in time of difficults. -गत, -ग्रस्त, -प्राप्त 1 fallen into misfortune, involved in difficulties. -2 unfortunate, unhappy, distressed. -ETA: [आपदि कर्तव्यो धर्मः] a. practice, profession, or course of procedure, not usually proper for a caste, but allowable in timess of extreme distress or calamity;
Ms. 1. 116, ने चतुर्णा वर्णानामापद्धर्माः प्रकीर्तिताः 10. 130. (-मम्) 1N. of a पर्व in Bharata. -2Aseries of Galamities; पीडा चापदकालश्च Mb. 12.50.47.
आपच्चिक. One who crosses over the difficulties. TITI f. Misfortune, calamity.
आपन्न.. 1Gained, obtained, Required; जीविकापन्नः for आपन्नजीविक: Sk. -2 Gone or reduced to fallen into; कष्टां दशामापनोऽपि Bh.2.29; 80 दुःख. -3 Aflicted, distressed, being in difficulty; आपन्नाभयसत्रेषु दीक्षिताः खलु पौरवाः 5.2.17%3 Me. II. 1. 100: V.2. -4 Befallen: परिच्छेदो हि पाण्डिन्यं यदापना विपत्तयः . 128. -Comp. -सत्वा pregnant, quick or big with child; a pregnant woman; सममापन्नसन्वास्ता रेजुरापाण्डुरत्विषः R. 10.59.
आपादः [आ-पद्-घञ्] 1 Attainment, obtaining. -2 Reward, remuneration.
STIPEETH 1 Causing to arrive at, loading or contributing to bringing about; tending to; द्रव्यस्य संग्न्यान्तरापादन Sk.
आपदेवः 1 N. of the word Varuna. -2 N. of the author of मीमांसान्यायप्रकाश,
आपनिकः [आ-पन्-इकन् Up. 2. 46] 1 An emerald, sapphire. -2 A Kiráta or barbarian.
आपमित्यक. [ अपमित्य परिवर्त्य निर्धत्तम् कक्] Received by harter or exchange. -कम् Property or anything obtained by barter or for a consideration,
आपया [आपेन जलपूरेण याति या-क] N. of a river near the Sarasvati; दृषद्वत्या मानुष आपयायां सरस्वत्या रेवदग्ने दिदीहि Rv.3.23.4.
आपरपक्षीय a. Belonging to the second half (of a month); कुर्यादापरपक्षीय मासि प्रौष्टपदे द्विजः (श्राद्धं पित्रोः) Bhag. 7. 14. 19.
आपरालिक.. (-की/.) Being in the afternoon, श्वः कार्यमद्य कुर्वीत पूर्वाह्ने चापराह्निकम् .
आपतुक a. (-की/.) Not restricted to particular times or seasons.
आपव: An epithet of Vasistha; तत्ते शापाद्विनिर्मुक्ता आपवस्य महात्मनः Mb. 1. 98.23.
आपवh a. Conferring final beatitude ; मौनव्रतश्रुततपोध्ययनस्वधर्मव्याख्यारहोजपसमाधय आपवाः Bhag.7.9.46 10. 49. 12.
आपस् .. [आप्-असुन् ] Water; आपोभिर्मार्जनं कृत्वा. -2 Sin.-3 A religious ceremony.
आपस्करः (see अपस्करः).
आपस्कारम् The root or extremity of the trunk or body; आपस्काराल्लनगात्रस्य भूमिम् Si. 18.46.
आपा 1 P. 1 To drink up ( it. and fig.); षडाननापीतपयोधरासु R. 14.22; आपीतसूर्य नभः Mk.5.20 quite concealed or obscured; दिवाकरापीतरसा महौषधीः Mb. -2 To drink with the ears or eyes, hear or see intently; ता राघवं दृष्टिभिरापिबन्यः R.7.123 K.86%3 भगवत्कथासुधामापीय कर्णाञ्जलिभिः Bhag. -3 To eclipse, surpass.
आपानम्,-नकम् 1 A drinking party, banquet 3 Mk.8; अपाने पानकलिता देवेनाभिप्रचोदिताः Mb. -Comp. -उत्सवः Drinking festival. ... समन्ताद् आपानोत्सवमनुभवन्तीव मधुपाः | Nay.3.8. -2 A tavern, liquor-shop, a place for drinking in company ("भूमि ); आपाने पानकलिता देवेनाभिप्रचोदिताः Mb. 1.2.355: ताम्बूलीनां दलैस्तत्र रचितापानभमयः R.1.42; Ku.ti.12; आपानकमुत्सवः .32.
आपायिन् .. Drinking, fond of drinking.
आपाकः [समन्तात् परिवेष्टय पच्यतेऽत्र] A haking oven, a potter's kiln.
आपाङ्गयम् [ अपाङ्गे देयं ज्य ] To be used for anointing the corners of the eyes (as अजन).
आपालिः A louse.
आपिञ्जर a. Somewhat red, reddish; मञ्जयुदारा शुशुभेडजुनस्य आपिजराबद्धरजःकणत्वात् R. 16.bl. -रम् Gold.
आपिशर्वर a. Nightly, nocturmal. Yaj. 'T's.
आपिशलि: N. of an old grammarian; वामप्यापिशले; P. VI. 1.92.
For Private and Personal Use Only
