________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अवदान्तः
www.kobatirth.org
prowess, heroic act, heroism, glorious achievement; संगीयमानत्रिपुरावदानः Ku. 7.48; Si. 7.2, 18. 16; प्रापदस्त्रमवदानतोषितात् R. 11. 21; Ki. 17. 16; तत्त्वत्पूर्वावदानेभ्यो न रोचते Dk. 52; Ki. 3. 43, 13. 32. -4 Object of a legend. 5 Objection मूलमन्त्रेण पोशीदा Bhag 11. 2741 Sacrificial object for an oblation.
अचदान्तः [Hyperanthera Morang (Mar. मा); Nigh.
अवदान्य a. Niggardly, stingy.
अवदावद a. Ved. Having no bad reputation. स वै लोकोऽवदावदः Ait. Br. 7. 13. 5.
अवदरणम् Breaking (as a separating.
248
अवद ! P. To split or force open, to rend or tear asunder. Caus. 1 To cause to burst, to rend, split ; मनःशिलागिरेः शृतं वज्रेणेवावदारितम् Rām. -2 To dig down, excavate; तदर्थमुवमवदारयद्भिः R. 13.3; वसुधां चावदारयेत्
Ram.
boil ), bursting,
अवदारणम् Taring dividing, digzing down, cutting into pieces. -2 (करणे- ल्युट् ) A spade, hoe. -3 Breaking open, bursting open : अवदारणकाले तु पृथिवी नावदीर्यते
Ram. 2. 77. 16.
अवदीर्ण P. P. 1 Split into two, divided, broken ; अवदमुक्तमी कि S. 13. 37.8 Melted, fused, liquefied. -3 Bewildered, perplexed भयावदीर्णः संप्रासादबई बहु भाषसे Mb.
अवदो 4 P. 1 To cut off, divide. -2 ( Ved.) To ppease (anger ); अब स्तोमेभी रुद्रं दिषीय Rv. 2. 33.5. अवद्यत् . Breaking off शतशो विशिखानवद्यते Ki. 15.48. अवत्त . . [ अव-दो खण्डने कर्मणि क ] Cut off; उत्सादतोऽ ज्ञानादवत्तानां करतऽएव Vaj 21. 43.
अवत्तिन . [ अवत्तमनेन इष्टा० इनि ] One who divides or ents off ; पञ्च' dividing into five parts.
अवदानम् [ अव-दो ल्युट् ] 1 Cutting or dividing into pieces. -2 A part, portion; हृदयाद्यवदानानाम् S. B. -3 Transgression. -4 The root of a plant (वीरण ); see अवदान also.
अवदोहः 1 Milking. -2 Milk.
अवद्य 1 Fit to be condemned, censurable, not to be praised; न चापि काव्यं नवमित्यवद्यम् M. 1. 2: किमवद्यः करिकुम्भजो मणि: Si. 1. 5. -2 Defective, faulty, blam• able, disagreeable, disliked; उदवदनवद्यां तामवद्यादपेतः R. 7. 70; see अनवद्य also. -3 Unfit to be told. -4 Low, inferior. -5 Sinful - द्यम् 1 A fault, defect, imperfec tion; किं न वोचस्यसत्ते आत्मावद्यं वदाशु में Bhag. 9. 14.12. - 2 Sin, vice; साक्षात्कृतं नेमुरवयमृग्यतः Bhāg. 10 22.20. –3 Blame, censure, reproach; उद्वहनवद्यां तामवद्यादपेतः R. 7.70. - Shamne. -Comp. -गोहन a. concealing
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवधि:
or keeping off want ; समाने अहन् त्रिरवद्यगोहना Rv. 1. 33. 3. भी: f fear of vices or sin; अवद्यभिया बहवः पृणन्ति Rv. 10. 107. 3.
अवद्यवत् . Vel. Disgraceful, lamentable. अवद्योतनम् 1 Tight. -2 Illustrating. अद्योतिन्
a. Shining down upon, illuminating.
अचद्रङ्गः A market.
अवध ( Ved. Inviolable, invulnerable. हुवे स्वर्वदवधं नमस्वत Rv. 1. 185. 3. -धः Exemption from death; यज्ञोऽस्य सूत्यै सर्वस्य तस्माद्यज्ञे वचोऽवधः Ms. 5.30.
अवध्य . Not to be killed, inviolable, sacred; यावानवध्यस्य वत्रे Ms. 9. 249. ता, भावः, त्वम् exemption from death, inviolability: वधार्हाणामवध्यताम् 1. 17. 19; सदैवावभ्यभावेन यथार्थस्य हि वाचकः H. 3. 15: R. 10.43.
अवधर्ध्य a. To be defied.
अवधा 3 A. 1 Te place down, deposit; अवधाय श्व मृत्पिण्डम् Katy; यथा क्षुरः क्षुरधानेऽवहितः Sat. Br.: ततस्तांस्तेषु कुण्डेषु गर्भानवदधे तदा Mb. वासुदेवः स्वमाययात्मन्यवधीयमानः Bhāg. ; to fix : पादाग्रे दृशमवधाय निश्चलाङ्गी Mu. 5. 13. -2 To apply (as the mind). -3 To be attentive; galsवधतां देवराजः Mv. 6. -4 To shut, close, press together. -Pass. To be placed, applied, or directed (mind); अवधीयताम् liston, hear.
अवधातव्य pot. p. To be attended to, deserving अवधानीय attention and care.
अवधानम् 1 Attention, अवधानपरे चकार सा प्रलयान्तोनिमषिते विलोचने Ku. 4. 2; अवधानं दीयमानं प्रार्थये Ve. 1; intentness, attentiveness; दत्तावधानः शृणोति hears atten tively. -2 Devotion, care, carefulness अवधानात् carefully or attentively शृणुत जना अवधानात् क्रियामिमां कालिदासस्य V. 1. 2. v. I.
For Private and Personal Use Only
अवधानिन् Attentive.
अवधिः [ अवधा कि] 1 Application, attention - Boundary, limit exclusive or inclusive, (in time or space); conclusion, determination; एकैकस्य जगत्त्रयप्रमथनत्राणाधिर्योग्यता Mv. 1. 46; रवितेजसामवधिनाधिवेष्टितम् Ki. 12. 22 - 3 Furthest limit; दृष्ट आहादनीयानामवधिः K. 124; स्मरशापावfazi arada Ku. 4. 43; conclusion; oft. at the end of comp., in the sense of ' ending with', 'as far as', 'till'; एष ते जीवितावधिः प्रवादः U. 1 तत्प्रत्यागमनकालावधयोऽपि तावत् प्रियन्तां प्राणाः K. 171 व्याडी रक्षतु में देहं ततः प्रत्यागमावधि Ks. 4. 100; स्कन्धः स्यान्मृलाच्छाखावधिस्तरोः Ak. -4 Period of time, time; सर्वे निदाघावधिना प्रमृष्टाः R. 16. 52; शेषान् मासान् विरहदिवस स्थापितस्यावदेवी Me. 89; अपि समाप्तः वनवासस्यावधिः Mv. 7, 2. 48; विवाहं मासावधिकमकल्पयत् Dk 56 174; K. 328; Ki.12.17; यदवधि-तदवधि from or ever since, till. Bv. 2.79; अथ चेदवधिः प्रतीक्ष्यते Ki. 2. 16. – 5. An engagement, appointment: रमणीयोऽवधिर्विधिना विसंवादितः 5.6. -6 A division, district, department; जनपदतदवध्योश्व P. IV. 2. 124. 7 A hole, pit. -8 Authority, standard
