________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अवसर:
269
अवसायिन् 33
अवसरः 10ccasion, opportunity, time%3 उत्पन्नावसर- अवसृष्ट pp. Given away, left, abandonod, disमर्थित्वम् M.33 नास्यावसरं दास्यामि 5.2; भवगिरामवसर प्रदानाय missed, let go. अथापि यत्पादनखावसृष्टम् Bhag. 1. 18. 21. वचांसि नःS.2.8; विसर्जन सत्कार: 5.73 प्राप्तम् suited to
अवसो + P. 1 To finish, accomplish. -2 To destory. the occasion M.1; K. 158; तुलिताभिः Pt... 28. equal
-3 To determine, understand; किमप्यनवसीयमानम् K. 2783 to the occasion; वेदस्यावसरोऽत्र कः Ks. 5.62 what has
अवासासीच वैयासिकीम् (वाणीम् ) Malli.-4 (Intrans.) To the Veda to do here? -2 (Hence) A fit or proper
fail; be at an end; शक्तिर्ममावस्यति हीनयुद्धे Ki. 16. 17. opportunity, proper or opportune time; अवसरपठिता
-5 To put up (as at an imm). -6 To let. loose, वाणी गुणगणरहितापि शोभते पुंसाम् Subh. Ratn. शशंस सेवावसरं
liberate. -7 To draw near, approach. -8 To dwell, सुरेभ्यः Ku.7.40; अवसरोऽयमात्मानं प्रकाशयितुम् 5.1; see
stay. -9 To settle, fix. -10 To stand firm, to persist in. अनवसर also; अवसरोऽअसर्पणीया राजानः 5. G. -3 Space,
-11 To know; अवसेयाश्च कार्याणि धर्मेण पुरवासिनाम् Bk. 19. room, scope%3; कुमुदेशना मनसि चावसरम् (अलभत)Si.9.41.
-12 To get, attain to, reach. -Caus. 1 To cause to be -4 Leisure, advantageous position. -5 Introduction.
completed, finish, complete ; अथ विधिमवसाग्य शास्त्रदृष्टम् R. -6A kind of संगति q. v. -7 A year. -8 Raining.
5.76. -2 To understand, comprehend; अवसाययितुं क्षमाः -9 Doscont. -10A consultation in private. -Comp.
सुखम् Ki. 2.29. -काले,-वेलायाम् ind. On a fovourable opportunity.
अवसा Ved. Liberation, release. कथा शृण्वन्नवसामस्य अवसरणम् Removing, causing to move.
वेद Rv.4.23.3. अवसर्पः A spy, a secret emissary.
अवसातृ m. Ved. A deliverer, liberator; अत्रा युक्तोऽ अवसर्पणम् Stepping or going down.
। वसातारमिच्छात् Rv. 10. 27.9. अवसर्पिन a. Stepping down. -णी A long period of अवसानम् [अव-सो-ल्युट् ] 1 Stopping. -2 Conclusion, time with the Jainas); the descending cycle is termination, cessation, end; दोहावसाने पुनरेव दोग्ध्रीम् ।।.2. divided into six stages (good-good, good, good-bad,
23,45; तच्छिध्याध्ययननिवेदितावसानाम् 1.95; इत्येतदवसानं कथायाः bad-good, bad, bad-bad) according to lemachandra
M.5thus ends the story; °विरसे K. 180%; आत्मनः सुखाit is equal to 2000,000,000,000,000 Sagaras of years. वसानेन V.3 at the sacrifice of; (at the end of comp.) अवसव्य a. Not left, right (= अपसव्य).
ending with terminating at स चायमगुली यकदर्शनावसानः
5.73 यत्खलु दुःखावसानमेव दुःखम् .328. -3 Death, decease3B अवसामम् [ अवरं साम अच्समा• P. V. 4.75 ] A bad अवसानेऽगराजस्य योद्धव्यं भवता किल Ve.5.39: मूलपुरुषावसाने song.
संपदः परमुपतिष्ठन्ति 5. 6. -4 boundary, limit; विलोकिता अवसिच 6 P. To sprinkle, bedew, bespatter.
दर्शनीयानामवसानभूमिः K. 124 furthest, or highest limit.
-5 (In gram.) The last part of a word or period अवसिक्त pp. Sprinkled; °अf having the limbs
(opp. आदि); आदिमध्यावसानेषु यरता यान्ति लाघवम् : अनीकपदावsprinkled.
सानं देवादि नाम R. 18. 10 (ie.देवीनाक) विरामोऽवसानम, अवसेकः 1 Sprinkling, bedewing; देशः को नु जलावसे- वर्णानामभावोऽवसानसंज्ञः स्यात् P.I.4.110; रवर वसानयोर्विसर्जनीयः कशिथिलः Mk. 3. 12. -2 A disease of the eye.
VIII. 3. 15. -6 A pause. - The end of : verse, or
the verse itself; एकावसाना व्यवसाना-ऋक्. -8A place of अवसेकिमः [अवसेकेन निवृत्तः अवसेक-इमन् ] A kind of
dismounting from a horse. -9 A place (स्थान); resting ca.ke, pulse ground with oil and butter ( वटकभेदः).
place, residence%3; यमो ददात्यवसानमस्मै Rv. 10.11.9. अवसानं अवसेचनम् Sprinkling. -2 Water used for sprinki
भववत्र Mb.5.31.19°दर्श . looking at one's place of ing; 418 Ms. 4. 151. -3 Bleeding.
destination. श्येनो नृचक्षा अवसानदर्श: Av. 7.41. 1. अवसुप्त 1. Asleep: अथ रात्र्यां व्यतीतायामवसुप्तमनन्तरम्
अवसानक .. Coming to an end, dying, perishing. Ram.2.56.1.
अवसान्य a. Ved. Belonging to the end of a verse: अवसृजू 6P. 1 To throw or east down, pour out,
नमः श्लोकाय चावसान्याय Vaj. 16.33. let fall, drop%3 मयाभिमान्त्रिता पूर्व कस्मात्त्वमवसर्जिता Ram. अवसायः [अव-सो-घञ् P. III. 1.141] 1 Conclusion, 7.56. 233; U.3.23; Ms. 1.83; 80 सायकान् , बीजम् , वृष्टिम् &c. end, termination: destruction; शरवर्षरवसायमाश्रयाशः Si. 20. -2 To let loose, liberate, dismiss &c. -3 To remit. 72. -2 Remainder. -3 Completion. - 4 Determination, - 4 To form ; create. -5 To place on, throw or cast at. resolution, decision, certainty. ef. अथावसायः शेषः स्यात् -6 To leave, give up, a bandon; as कोधम् वैरम् &c.
समासो निश्चयोऽपि च Medimi. -5One who brings to an अवसर्गः 1 Letting off , relaxation. -2 Non-preven
end; अवसायो भविष्यामि दुःखस्यास्य कदा न्वहम् | Bk. 6.81. tion, allowing one to follow one's inclinations. अवसायकa. Destructive; अवद्यन्पत्रिणः शम्भोः सायक-3 Independence.
रवसायकैः Ki. 15.37. अवसर्जनम् Liberation ; बन्धानामवसर्जनाय Vaj. 12.64. अवसायिन् a. Residing, dwelling in; ef. अन्त्यावसायिन.
For Private and Personal Use Only
