________________
કાન સરકારના કડક
" (
અમલ કરમ
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા ૧૬ મે, ૨૦૦૮) કોર્પોરેટ સોશિયલ રિસ્પોન્સિબિલિટીનો સિદ્ધાંત જગતના ધનપતિ ‘દાવ' પર લગાવવા પડે છે. લાચારી પૂર્વક !! પાસે મૂકી કહ્યું કે તમારા ધનમાંથી થોડું નબળા આર્થિક વર્ગને આવી વ્યક્તિઓના રોજગાર માટે વગર વ્યાજે ધનની યોજના આપો. એ તમારી નૈતિક ફરજ તો છે જ ઉપરાંત તમારા ધનની કરવાનું કે. પી. શાહે વિચાર્યું અને એમાં સક્રિય સાથ મળ્યો શ્રી રક્ષા માટે પણ એ જરૂરી છે. “નથી'વાળો જ્યારે પેટનો બળશે ધીરજલાલ ફૂલચંદ શાહનો. પરંતુ ચાર હાથ અને બે હૈયાની ત્યારે એ ઉદરાગ્નિ ‘છે'વાળાનું ભસ્મમાં રૂપાંતરિત કરી નાખશે. હિંમતથી આ કાર્ય પાર પડે એટલું સહેલું ન હતું. પહોંચ્યા શ્રેષ્ઠિવર્ય સમાજનો અમુક વર્ગ ધનથી નબળો રહે એ આખરે તો સબળ દીપચંદભાઈ ગાર્ડ પાસે, હમણાં થોડા સમય પહેલા જ ભારતીય વર્ગ માટે હાનિકારક જ બનવાનું છે. દરેક વ્યક્તિએ તેની સંપત્તિનો વિદ્યાભવનમાં એક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમમાં જવાનું થયું, ત્યાં ૧૦મો ભાગ સમાજકલ્યાણ માટે વાપરવો જ જોઈએ, એથી જેની પોતાના ચોરાણે વર્ષના જન્મ અભિવાદનનો પ્રત્યુત્તર આપતા કિંમત આંકી ન શકાય એવી આંતરિક સમૃદ્ધિ એ ધનસમૃદ્ધ વર્ગને ગાર્ડ સાહેબે એક સરસ વાત કરી કહે કે, “મારે મોક્ષ નથી જોઈતો, પ્રાપ્ત થશે. આર્થિક અન્યાયના પલ્લાને સમાંતર કરવાની ફરજ સમાજમાં જ્યાં આટલાં બધાં દુઃખી માણસો હોય, જેમની સાથે સમૃદ્ધ વર્ગ નહિ બજાવે તો કુદરતી ન્યાયની દેવી તો એનું કામ આપણે શ્વાસ લીધાં હોય, એ બધાંને દુઃખમાં રાખીને મોક્ષમાં કરવાની જ છે, પછી એ કોઈના દુઃખને નહિ જુએ, કારણ કે એણે કેમ જવાય? મારે તો અહીં જ ફરી ફરી જન્મવું છે અને મારા તો આંખે પાટા બાંધ્યાં છે!
દુઃખી બાંધવોને ઉપયોગી થવું છે. હું કોઈ વ્રત કરતો નથી. નથી આનંદની હકીકત છે કે આવા અન્યાયોને નાથવા અને આંતરિક યોગ કરતો કે નથી કસરત. અભાવવાળા સમાજને ઉપયોગી થવું સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા કરાવવાના નિમિત્ત આપણા સમાજના કેટલાંક એજ યોગ અને એજ મોક્ષ.” સજ્જનો સક્રિય બન્યાં છે. મારા મનમાં આ વિચારો ઘૂમરાતા આવા દીપચંદભાઈ પાસે આવા અભાવવાળા સમાજ માટે આવી હતા, આવી પ્રવૃત્તિ ક્યાં ક્યાં થાય છે એની શોધ કરતો હતો કોઈ યોજનાનો ભાવ લઈને કોઈ જાય તો દિપચંદભાઈ ના પાડે? પોતે ત્યાં સદ્ભાગ્યે આવી બે વ્યક્તિનો પરિચય થઈ ગયો. વર્ષોથી તો માતબર રકમ આપી અને જરૂર પ્રમાણે આપતા જાય છે. અને પછી એમને હું ઓળખતો હતો, પણ જાણતો ન હતો. એ અમારા શ્રી તો “લોગ સાથ આતે ગયે ઓર કારવાં બનતા ગયા.” કે. પી. શાહ અને શ્રી ધીરજલાલ ફૂલચંદ શાહ. જોગાનુજોગ આ ત્યારબાદ સભાવ ફાઉન્ડેશનના સ્થાપક શ્રી સુંદરલાલ બન્ને મહાનુભાવો અમારા સંઘના પૂર્વ મંત્રી અને કાર્યકર. માણેકચંદ શેઠના સુપુત્રો શ્રી કિશોરભાઈ, શ્રી મહેન્દ્રભાઈ, શ્રી
અમે કૉલેજમાં હતા ત્યારે પર્યુષણ વ્યાખ્યાનમાળામાં અચૂક મધુકરભાઈ, શ્રી શશિકાંતભાઈ ઇત્યાદિ તરફથી તેમના માતા જતા, અને ત્યારે અનેક વિદ્વાન મહાનુભાવોના વ્યાખ્યાનની સાથે પિતાના સ્મરણાર્થે સ્વરોજગાર લોન યોજના તેમજ ઉચ્ચ શિક્ષણ અન્ય સંસ્થા માટે ફંડ ઉઘરાવવા માટે પૂ. રમણભાઈની મૃદુ વિનંતિ લોન યોજના મળી. સાથે કે. પી. શાહ અને સી. જે. શાહની ગર્જના સાંભળતા, અત્યારે માન્ચેસ્ટર સ્થિત સ્વ. શ્રી વીરચંદ મીઠાલાલ મહેતાના સુપુત્રો જેમ અમારા રસિકભાઈ, ચંદ્રકાંતભાઈ અને અન્ય કાર્યકર્તાઓ શ્રી વજુભાઈ, શ્રી હસમુખભાઈ, શ્રી સુરેન્દ્રભાઈ, શ્રી મહેન્દ્રભાઈ ગર્જે છે તેમ, અને દાનનો અવિરત પ્રવાહ વહેતો. પરિણામે જૈન ઇત્યાદિએ તેમના પિતાશ્રીના સ્મરણાર્થે ઉચ્ચ શિક્ષણ સ્કૉલરશિપ યુવક સંઘની વ્યાખ્યાનમાળાએ આજ સુધી ગુજરાતના પછાત યોજના તેમજ મેડિકલ રિલિફ યોજના આપી. . પ્રદેશની ત્રેવીસ સંસ્થાઓને રૂા. ત્રણ કરોડ જેટલી રકમનું દાન નાનો ધંધો કેવો અને કેવી રીતે કરવો, એના ગ્રાહક વર્ગને પહોંચાડવું છે. સંઘની પોતાની આર્થિક ભીંસને અવગણીને પણ. કેવી રીતે શોધવો, સસ્તી ખરીદી કેવી રીતે કરી બજારભાવ કરતા
આ કે. પી. શાહને યુવક સંઘમાંથી નિવૃત્ત થતા કોઈ નવી સસ્તા ભાવે વસ્તુને ગ્રાહક પાસે કેવી રીતે પહોંચાડવી આ બધી સામાજિક પ્રવૃત્તિમાં પ્રવૃત્ત થવાનો વિચાર આવ્યો. “રોટીદાન કરતા આશ્ચર્યજનક વાતો કે. પી. શાહ પાસેથી જાણી. કારણ કે કે. પી. રોજીદાન' તો બહુ ઉત્તમ. રોટીદાન તો એક વખત આપીને કદાચ જેવા વ્યવહારૂ સામાજિક કાર્યકર પૂરી ચકાસણી વગર તો વારે વારે આપવું પડે, પણ એક વખત વ્યવસ્થિત રીતે ચકાસણી સ્વરોજગાર માટે લોનની મંજૂરી આપે ખરા? કરીને “રોજીદાન' અપાય તો એ રોજીદાન લેનારને પોતાને અને આ યોજનાના ઉગમની વિગતે જાણ્યા પછી આ યોજનાના પોતાના કુટુંબને સુખી સમૃદ્ધ બનાવે જ, એ એટલે સુધી કે આવું આજે સર્વે સર્વા અને એના પ્રાણ જેવા એવા શ્રી ધીરજલાલ ફૂલચંદ રોજીદાન ભવિષ્યમાં અન્યને આપવા એ સમર્થ પણ બને. જેમની શાહને મળવાની ઈચ્છા થઈ, મળવા ગયો. મન ભરીને મળ્યો. પાસે વ્યવસાયની કુશળતા છે પણ એ કુશળતાને મેદાનમાં બધી વિગત પ્રાપ્ત કરી આપી. ઉતારવા ધનનો સાથ નથી મળતો એટલે એવી વ્યક્તિની કુશળતા મુંબઈમાં જૈન સોશિયલ ગ્રુપની મુવમેન્ટ ૧૯૬૫માં ચાલુ અને વ્યક્તિ પોતે ખતમ થઈ જાય છે. પરિણામે આપણા સંસ્કાર કરનાર જૈન સોશિયલ ગ્રુપ-બૉમ્બે મેઈને ૧૯૯૦ આસપાસ અને સંસ્કૃતિને સાચવતા આપણા મધ્યમ વર્ગને ક્યારેક એ પણ તેના તે સમયના મંત્રી શ્રી ધીરજલાલ ફૂલચંદે તેમના સાથીદારો
