________________
પ્રબુદ્ધ જીવન તા. ૧૬ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૦૮ સ્ટોરી ઓફ પ્રૉફેટ મોહમ્મદ' દિલ્હી ૧૯૭૯ – પૃષ્ઠ ૧૨-૧૩)
-
આવે છે. એમણે કૃષિ, શાહી-કાગળ, તલવાર અને ઋષિના માધ્યમથી ક્રમશઃ ઉદ્યોગ-ધંધા, શિક્ષણ, વ્યવસાય, રક્ષણ અને યોગ ધર્મની શરૂઆત કરી હતી. એમના કલા અને શિલ્પના ગહન અધ્યયને આ દુનિયાને ‘સુજલામ-સુફલામ’ બનાવ્યા. આપણે ભારતીય હળધરના વારસદાર છીએ એથી દુનિયા પર આવેલા આ સંકટ સાથે આપણે ઝૂઝવાનું જ નથી પરંતુ માર્ગ પણ કંડારવાનો છે.
ઈસ્લામ સલામતી અને સંરક્ષણનો ધર્મ છે. શુષ્ક અને રેતાળ પ્રદેશમાં એણે સભ્યતામાં ફૂલ ખીલવ્યાં છે. પયગંબર હઝરત મોહમ્મદ સાહેબથી માંડીને ઈસ્લામના ખલીફાઓ, ઈમામો, વિદ્વાનો અને વિચારકોએ અહિંસાનો સંદેશ આપીને માણસાઈનું પોષણ કર્યું છે. પવિત્ર કુરાન અને અસંખ્ય ઈસ્લામી વિદ્વાનોએ પોતાના ગ્રંર્થોમાં અહિંસાનું દર્શન પ્રસ્થાપિત કર્યું છે. અહિંસા વિના ઈસ્લામ જેવો મહાન ધર્મ શી રીતે દુનિયામાં ફેલાઈ શકે? વાતાવરણ અને પર્યાવરણને કારણે એણે માંસાહારનું જો સમર્થન પણ કર્યુ છે તો તે એની જરૂરિયાત અનુસાર કર્યુ છે. સત્ય તો એ છે કે હિંસામાં પણ અહિંસાનો સિદ્ધાંત ક્યાંક ને ક્યાંક છુપાયેલો છે.
..
પવિત્ર કુરાન અને પયગંબર સાહેબના જીવનનું બહુ નિકટતાથી અધ્યયન કરવાથી તો સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે ઈસ્લામમાં પણ શાકાહારી બનવાની આજ્ઞા કરવામાં આવી છે. એવી ઘટનાઓ અને એવાં ઉદાહરણો મોજૂદ છે જે આ વાતનું સમર્થન કરે છે કે ઈસ્લામ શાકાહારને પ્રાથમિકતા આપે છે.
ઈસ્લામ અને શાકાહાર વિષય પર અનેક પુસ્તકો લખાઈ ચૂક્યાં છે. એની ઉપર અસંખ્ય પરિસંવાદ આયોજીત કરવામાં આવ્યા છે.
જે મુસ્લિમ હજ યાત્રા પર જાય છે ત્યારે તેઓ સીવ્યા વિનાના કપડાંના બે ટૂકડાઓનો પોશાક ધારણ કરે છે, જેને ‘અહરામ’ કહેવામાં આવે છે. ઉલ્લેખેલ તે વસ્ત્ર જે અત્યંત સાધારણ હોય છે તે એ વાતનું પ્રતીક હોય છે કે મનુષ્ય દુનિયામાં આડંબર અને દંભથી દૂર થઈ જાય. જ્યારથી તે પોતાનું એ ધાર્મિક વસ્ત્ર ધારણ કરે છે ત્યારથી કોઈ જીવની હત્યા કરવાની મનાઈ છે. ન તો માખી, ન મચ્છર અને ન જ જૂં એટલે કે કોઈ જીવિત વસ્તુને મારવા પર કઠોર પ્રતિબંધ છે. જો કોઈ હાજી જમીન પર પડેલા કોઈ કીડાને જોઈ લે તો પોતાના અન્ય સાથીદારોને એનાથી દૂર ચાલવાની ચેતવણી આપે. ક્યાંક એવું ન થઈ જાય કે એના પગના તળિયા નીચે તે કીડો દબાઈ જાય!
એક બર્પોરે પયગંબર સાહેબ સૂતા હતા, ત્યાં આપની પાસે આવીને એક બિલાડી યે સૂઈ ગઈ. આપ જ્યારે ઊઠ્યા ત્યારે જોયું કે બિલાડી ઘેરી ઊંઘમાં છે અને બીમાર લાગે છે. જો આપ પોતાનાં પહેરેલાં કપડાંને બિલાડીની નીચેથી ખેંચી લો તો બિલાડી જાગી જશે. એથી બિલાડી જેની ઉપર સૂતી હતી એ કપડાંને જ આપે કાપી નાંખ્યાં. શું એવો મનુષ્ય વ્યર્થમાં જ જાનવરોને મારવાનું સમર્થન કરશે ? પયગંબર સાહેબે પોતાનાથી કમજોરોની પ્રત્યે દયા દેખાડવાની વારંવાર સલાહ આપી છે. (બિલકીસ અલાદીન દ્વારા લિખિત ‘ધી
હજ યાત્રા પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી તે બીજાં કપડાં પહેરી શકતો નથી. અને ન તો પોતાના શરીરનો કોઈ વાળ તોડી શકે છે. ન તો સુગંધ લગાવી શકે છે અને ન જ તે કોઈ કામ કરી શકે છે, જેની કડક રીતે મનાઈ ફરમાવવામાં આવી છે. જો કોઈ જીવજંતુ અને પોતાનાં કપડાં પર નજરે ચડે તો તે તેને ઉઠાવીને જમીન પર ફેંકી શકતો નથી. જ્યાં સુધી તેના શરીર પર ‘આહરામ' છે તેને તે મારી નહિ શકે. જ્યારે ઈસ્લામ એક જું સુધી મારવાનો આદેશ નથી આપતો, તો પછી તે વિશ્વના કોઈ પણ જીવને મારવાની વકીલાત કેવી રીતે કરી શકે?
અલ્લાહને ચાહતા હો અને અલ્લાહવાળા બનવા માગતા હો તો અલ્લાહની હર ચીજને પ્યાર કરો. એના બદલામાં તે તમને ચાહકો અને પ્યાર કરશે. આધ્યાત્મિક પ્રગતિનો મૂળ મંત્ર છે શાકાહાર
‘સૂરા અલ અનામ’માં કહેવામાં આવ્યું છેઃ
નાગપુરના બાબા નાજુદીન ગાો સાથે ખૂબ પ્રેમ કરતા હતા.
‘આ ધરતી પર ન તો કોઈ જાનવર છે, અને ન જ ઊડવાવાળા એમની પોતાની ગૌશાળા હતી. પ્રસિદ્ધ સ્ત્રી-સંત રાખને પા પક્ષીઓ. તેઓ બધાં યે જીવોની જેમ માનવી છે.'
ગૌશાળા સ્થાપિત કરી હતી. સૂફીઓએ પોતાની પત્નીઓ સાથે અનેક સ્થાનો ૫૨ ગૌશાળાઓ બનાવી અને ગાયોનું પાલનપોષણ કર્યું,
'ઈસ્લામી જગતમાં પ્રાણીઓનું રક્ષણ' નામના પુસ્તકમાં અલ હફીઝ મસરી લખે છે કે ધર્મના નામ ૫૨ જે રીતે પશુઓની મુસલમાન કલ-એ-આમ કરે છે એ ધર્મના નામ પર કલંક છે. કુરાન તેમ જ અન્ય ઈસ્લામી વિદ્વાનોનાં અનેક પુસ્તકોના સંદર્ભ આપીને તેઓ લખે છે કે ન કેવળ જાનવરને જીવથી મારવા પરંતુ અન્ય પ્રકારની યાતનાઓ દેવી એ પણ થોર પાપ છે. વૃક્ષોને કાપવા
