________________
સર્જન સ્વાગત
પ્રબુદ્ધ જીવન
તા. ૧૬ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૦૮ પુસ્તકનું નામ : ગાંધી
આશ્રમકાર્યો રસોઈ, સફાઈથી લઈને કાંતણ, જેવા જોયા-જાણ્યા વિનોબાએ
વણાટ, ખેતી જેવા અનેકવિધ કામો જાતે કરી સંપાદન : કાન્તિ શાહ
nડૉ. કલા શાહ
શ્રમની પ્રતિષ્ઠા વધારી. તેમણે જીવનભર જ્ઞાન, પ્રકાશક: પારુલ દાંડીકર
કર્મ અને ભક્તિની ત્રિવેણી દ્વારા સામ્યયોગની યજ્ઞ પ્રકાશન સમિતિ, હુજરત પાગા,
વિનોબાજીએ પોતે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું છે
સાધના કરી. વડોદરા-૩૯૦૦૦૧. કિંમત રૂા. ૪૦/-, પાના કે ગાંધીજીની સંગતિનો લાભ મને ન મળ્યો
| વિનોબાજીની જીવનઝાંખી દર્શાવતું, કિશોરો ૧૫૦; આવૃત્તિ-ત્રીજી. માર્ચ-૨૦૦૮. હોત, તો ગીતા જેવી હું આજે સમજ્યો છું, તેવી
અને વિદ્યાર્થીઓ માટે સરળ ભાષામાં તેમના Bી અને દીનબં ધ એર સાથેની સમજી શક્યા ન હોત. ગાથાજી થકામન માતાન જાવન-પ્રસંગો દ્વારા જાવન કથા ગંથ લેતું “મર્ષિ. વાતચીતમાં ગાંધીજીએ વિનોબા વિશે કહેલું કે, યથાર્થપણે સમજવાની ચાવી મળી છે.
વિનોબા'ની આ નવી આવૃત્તિમાં નવા પ્રકરણો આશ્રમના દુર્લભ રત્નોમાંના આ એક છે.
વિનોબાએ કહ્યું છે, “ગીતા એટલે સામ્યયોગ. તથા ફોટાઓનું ઉમેરણ કર્યું છે. જે વિદ્યાર્થીઓ તેઓ આશ્રમને પોતાનાં પુણ્યથી સીંચવા આવ્યા ગીતામાંથી આપણે સામ્યયોગ જ શીખવાનો છે.
અને અન્ય વાંચકોને પ્રેરિત કરે તેવા છે. ગીતાના આત્મૌપજયની શીખ એટલે જ સરળ છે; પામવા નથી આવ્યા, આપવા આવ્યા છે.'
શિષ્ટ સાહિત્યના પ્રચાર-પ્રસાર માટે ગાંધીજીના આ આશીર્વાદ પૂર્ણપણે સાર્થક
લૌકિક ભાષામાં-સર્વોદય. આપણે સાગના વિનોબાજીના જીવન-પ્રસંગો દ્વારા જીવનકથા થયેલા આજે જોઈ શકાય છે. વિનોબા દેશ
આધારે સર્વોદય સમાજનું, અહિંસક સમાજનું ગુંથવાનો પ્રયાસ વાચકોને ગમે તેવો છે. દુનિયાની મોટી સેવાનું નિમિત્ત બન્યા છે. નિર્માણ કરવાનું છે.” ગાંધી વિનોબાનું આ
XXX ગાંધીજીનો મહાયજ્ઞ એમણે આગળ ચલાવ્યો છે. ગીતા-દર્શન સર્વોદય વિચારધારાનું આધ્યાત્મિક
પુસ્તકનું નામ: કામા કહે છે ચારેક દાયકા પહેલાં ગાંધી શતાબ્દી નિમિત્તે અધિષ્ઠાન છે.
ભૂલ્યા ત્યાંથી ફરી ગણીએ તૈયાર થયેલ આ પુસ્તકનો હિંદુસ્તાનની બધી
વિનોબાનું આ ગાંધી પ્રણીત “ગીતા-દર્શન'
રજૂઆત: કાન્તિ શાહ ભાષાઓમાં તેમજ અંગ્રેજી, ઈટાલિયન અને બીજી આ પુસ્તકમાં સંક્ષેપમાં છતાં સાંગોપાંગ સ્વરૂપમાં
પ્રકાશન: પારુલ દાંડીકર બે-ત્રણ વિદેશી ભાષાઓમાં અનુવાદ પણ આલેખાયું છે જે વાચકને માટે રસપ્રદ બની
યજ્ઞ પ્રકાશન સમિતિ, હજરત પાગા, થયો છે. રહે છે.
વડોદરા-૩૯૦૦૦૧. કિંમત રૂા. ૨૫-, પાના નવી પેઢીના યુવાનોને ગાંધી વિશે, ગાંધીની
XXX
૭૨; આવૃત્તિ-બીજી. પુનર્મુદ્રણ એપ્રિલ-૨૦૦૮. નીતિ-રીતિ વિશે આજના સમયમાં તેની પુસ્તકનું નામ : મહર્ષિ વિનોબા
વીસમી સદીના અંત સમયમાં માનવીની અગત્યતા વિશે જાણવા સમજવાની જીજ્ઞાસા વધી લેખક : અમૃત મોદી
આશાઓના ચૂરેચૂરા થઈ ગયા. અણુશસ્ત્રો છે. ચારે તરફ પૈસા, પદ અને શસ્ત્રની બોલબાલા પ્રકાશક: પારુલ દાંડીકર
પાછળની દોટ, યંત્રીકરણ, ઉદ્યોગીકરણ, પ્રદૂષણ અને દાદાગીરી જોતી નવી પેઢી ગાંધીગીરી વિશે યજ્ઞ પ્રકાશન સમિતિ, હુજરત પાગા,
અને પર્યાવરણની સમસ્યાઓ વગેરેએ માનવવિશેષ જાણવા માગે છે. વડોદરા-૩૯૦૦૦૧. કિંમત રૂ. ૧૫/-, પાના
જાતને નવેસરથી વિચારવા પ્રેરી છે. વીસમી વિનોબાજીએ એકવીસ વર્ષની ભરયુવાન વયે ૮૦; આવૃત્તિ-ત્રીજી. નવેમ્બર-૨૦૦૭.
સદીના ઉત્તરાર્ધ ફેર-વિચારણાનો સમય બની ઘર છોડ્યું ત્યારે તેઓ ગાંધીની આ ગાંધીગીરીથી વિનોબા ભાવે એક મહાન સંત થઈ ગયા.
રહ્યો છે. વિચારકોને લાગે છે કે હવે નવેસરથી આકર્ષાઈને એમણે ગાંધીની દીક્ષા લીધેલી. તેઓ સાચા અર્થમાં મહાત્મા ગાંધીજીના
બધું ગોઠવવું પડશે. મૂલ્યો અને માપદંડો, વલણો જીવનભર એમણે આ ગાંધીગીરીની જ આરાધના રચનાત્મક અને આધ્યાત્મિક વારસદાર હતા.
અને વિચારો, માન્યતાઓ અને જીવનપદ્ધતિ બધું કરેલી એટલે વિનોબાએ ગાંધીજીને કેવા જોયા, તેમણે ભારતનો સાંસ્કૃતિક વારસો જાળવી રાખી
જ ધરમૂળથી બદલવું પડશે. જાણ્યા-નાણ્યા-માણ્યા તેનું થોડુંક વિવરણ ધાર્મિક એકતા જાળવવા તમામ ધર્મોનો અને
આ સંદર્ભે, ફિટજોફ કાપ્રાનું પુસ્તક The ગાંધીને જાણવા સમજવામાં ઉપયોગી થશે.
બધી ભાષાઓના સંત સાહિત્યનો તે ભાષા શીખી Turning Point' –એક સીમાચિહ્ન રૂપ છે. ગાંધી–વિનોબાને અને એમના સર્વોદય
ઊંડાણથી અભ્યાસ કરી ભાગવત ધર્મસાર, ૧૯૮૨માં પ્રગટ થયેલ આ પુસ્તકમાં લેખક કહે તેમજ અહિંસક સમાજ રચનાના મિશનને
કુરાનસાર, ખ્રિસ્તિ-ધર્મસાર, જેપુજી, ધમ્મપદ, છે કે માનવજાત આજે એક ઐતિહાસિક સમજવામાં આ પુસ્તક મદદરૂપ થાય તેમ છે.
સમણસુત્તમ્, નામઘોષ સાર જેવા ગ્રંથો તેયારે વળાંક-બિંદુએ આવીને ઊભી છે.
કર્યા છે. ગીતા પ્રવચનોનું પુસ્તક ભારતની XXX
આ પુસ્તકમાં કાપા વર્તમાન વ્યવસ્થાની વેધક પુસ્તકનું નામ : ગીતા દર્શન
તમામ અને પરદેશની અનેક ભાષામાં અનુ- સમીક્ષાની સાથે સાથે નવી વ્યવસ્થાની રૂપરેખા લેખક: વિનોબા વાદિત થયું છે.
પણ દોરી આપે છે. પદાર્થ વિજ્ઞાન અને અધ્યાત્મ પ્રકાશક : પારુલ દાંડીકર
| વિનોબાજીએ સ્વચ્છતા અભિયાન, અશ્લિલ
વિજ્ઞાનના સમન્વયરૂપ એક નવું સમગ્ર જીવન યજ્ઞ પ્રકાશન સમિતિ, હુજરત પાગા, પોસ્ટરો હઠાવો ઝુંબેશ, બહારવટિયાઓનાં
દર્શન અને વિશ્વદર્શન આજે પાંગરી રહ્યું છે, વડોદરા-૩૯૦૦૦૧. કિંમત રૂા. ૨૫-, પાના હૃદયપરિવર્તન, ગોવંશ-વધબંધી, નાગરી લિપી
તેની વાત આ પુસ્તકમાં છે. કાકાને થયેલ એક ૮૦; આવૃત્તિ-પ્રથમ. માર્ચ-૨૦૦૭. પ્રચાર, બ્રહ્મવિદ્યા સ્ત્રીશક્તિ જાગૃતિ, હરિજન
વિશેષ અનુભૂતિનું વર્ણન આ પુસ્તકના ભારતીય સંસ્કૃતિ સાથે ગીતા અભિન્ન રીતે સેવા, ખાદી-ગ્રામોદ્યોગને ઉત્તેજન, કાંચનમુક્તિ
આરંભમાં છે. આ પુસ્તક એટલે અનિવાર્ચનીય સંકળાયેલી છે. વિનોબા પણ ગીતાના અઠંગ પ્રયોગ જેવાં અનેકવિધ કાર્યો કર્યા. દેશની
અનુભૂતિનું અછડતું આલેખન. * * * ઉપાસક. તેઓ ગાંધીજી પાસે રહીને નવયુગને આઝાદી માટેના ગાંધીજીના તમામ સત્યાગ્રહોમાં ,
બી-૪૨, દયાનંદ સોસાયટી, એ-૧૦૪, ગોકુલઅનુરૂપ સ્વરૂપમાં જોતા-સમજતા થયા. ભાગ લઈ જેલવાસ ભોગવ્યો. ગાંધીજીના
ધામ, ગોરેગામ (ઈસ્ટ), મુંબઈ-૪૦૦૦૬૩