________________
તા. ૧૬ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૦૮
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૫
પ્રત્યે ભાવ નથી તો તે અસત્ય છે. લોકો દસ પ્રકારે ખોટું બોલે શ્રદ્ધાના હુંફાળા સ્પર્શથી વ્યક્તિ ઇચ્છીત વસ્તુ મેળવી શકે છે. છે. કેટલાક પોતાનો મોભો દેખાડવા દંભથી, છેતરવા, વસ્તુ આપણે અંતરમનની ચેતનાને જગાડીને તેની સાથે વાત કરવી મેળવવા કે લોભથી, વેર કે ઇર્ષાથી, ઉપરી અધિકારીના ભયથી, જોઈએ. તમારા મનમાં બેસેલા સગુરુ માર્ગદર્શન આપશે. મારે મજાક કે હાસ્ય ઊભું કરવા, અને ખોટું દોષારોપણ કરવા ખોટું જે વસ્તુ જોઈએ છે તે આપવા ઇશ્વર આતુર છે. વ્યસન, રોગ, બોલે છે. હું તારા માટે આકાશમાંથી તારા તોડી લાવું એવું પ્રેમી ક્રોધ અને નિષ્ફળતાને તટસ્થતાથી જુઓ. કાલ્પનિક ભયથી ડરી પ્રેમિકાને કહે ત્યારે તે ખોટું બોલતો હોય છે. લગ્ન પૂર્વે કે બાદ જવાનું તજી દેવું જોઈએ. વ્યસન છોડવામાં અગાઉ વીસ વખત ખોટું આચરણ કરવાથી છૂટાછેડા થઈ શકે. સત્ય સાપેક્ષ છે. દસ નિષ્ફળતા મળી હોય તો પણ ૨૧મી વખત સફળતા મળશે એવો ડીગ્રી સેન્ટીગ્રેડ ઉષ્ણતામાન હોય ત્યારે આફ્રિકન વ્યક્તિ કહેશે કે વિચાર કરો. અહમૂને ત્યાગીને આગળ વધવાથી સફળતા મળી ઘણી ઠંડી છે અને ઉત્તરધ્રુવમાં રહે તો વ્યક્તિ કહેશે કે ઘણી ગરમી શકશે. વર્તમાન પરિસ્થિતિ માટે આપણે જ જવાબદાર હોઈએ છે. વાસ્તવમાં બંને સાચા છે. આ અનેકાંતવાદનો સિદ્ધાંત જેન છીએ. નબળી પરિસ્થિતિ ઘણીવાર નકારાત્મક વિચારોનું ઘડતર ધર્મએ માનવજાતિને આપેલી મહત્ત્વની ભેટ છે.
કરે છે. મંત્ર-યંત્ર-તંત્ર વિશે
સાચો ધર્મ-કાચો ધર્મ વિશે ડૉ. નરેશ વેદ
ડૉ. ગુણવંત શાહ ૮૪ લાખ યોનિમાં દુર્લભ મનુષ્યજન્મ માત્ર નવ વખત જ આપણા મહંત, મુલ્લા અને પાદરીઓનો સંબંધ કાચા ધર્મ મળે છે. આગમોમાં જીવનનું સ્વરૂપ, કાર્યક્ષેત્ર, કાર્ય અને પરિણામ સાથે છે. આસારામના રૂપમાં નહીં પણ ઘણીવાર સફારી સુટમાં અર્થાત્ આખા જીવનનું આખુંય વ્યાકરણ આપવામાં આવ્યું છે. પણ સંત હોય છે. તેઓને ઓળખીને સન્માન નહીં કરીએ તો શબ્દોના બનેલા મંત્રનું મનન કરવાથી સાધકોનું રક્ષણ થાય છે. સમાજને નુકશાન થશે. આપણા તીર્થોમાં બાહ્યાચાર દેખાય છે. આત્માને શોધતા પહેલા મનને કાબૂમાં રાખતા શીખવું પડે છે. તે આચરનારાઓ સાચા ધર્મથી દૂર છે. આપણે સુદ્ધાં બાહ્યાચારમાં ચિત્તને શાંત રાખવા યોગની મદદ લેવી જોઈએ. યોગનો અર્થ રમમાણ છીએ. સુરતના એક વેપારીએ મારા પુસ્તકો વાંચીને જોડાણ કે સંધાણ છે. રેતીનો ઢગલો કર્યા પછી વધુ ને વધુ રેતી કરચોરી છોડી દીધી અને કામદારોને પૂરું વળતર આપ્યું. તેના નાંખવાથી પડી જાય છે. પણ તેમાં સિમેન્ટ ભેળવવામાં આવે તો કારણે મોટું આર્થિક નુકશાન થયું છે છતાં તેઓ પોતે નક્કી ઈમારત બને. જીવનની ઈમારત ઉભી કરવા યોગ ઉત્તમ વસ્તુ છે. કરેલા સાચા માર્ગ પર ચાલવા મક્કમ છે. સફારી સુટમાંના સંતનું યોગમાં મંત્ર, લય, હઠ અને રાજનો સમાવેશ થાય છે. મંત્રયોગ સન્માન કરતાં શીખવું પડશે. હું તેઓને “માઈક્રો ગાંધી’ કહું છું. ચિત્તને સુરક્ષિત રાખવાની પ્રક્રિયા છે. તેના ઉપાધ્ય, ઉપાસક અને તેઓનો આદર કરતાં શીખવું પડશે. સાચો ધર્મ આંબા જેવો છે. ઉપદેશતા વચ્ચે સમન્વય સધાવો જો ઈએ. મંત્ર સાધના વડે તેની કેરી ખવાય પણ પાંદડા અને ડાળી ન ખવાય. આપણે સત્ય, ચિતવૃત્તિ શમે છે અને વાસનાનો ક્ષય થાય છે. આત્મ સાક્ષાત્કારથી અહિંસા, કરુણા, અપરિગ્રહ અને અસ્તેય જેવા સિદ્ધાંતોની આત્મસિદ્ધિ તરફ જવાય છે. મંત્રસિદ્ધિના પ્રથમ તબક્કામાં શુદ્ધ અવગણના કરીને બાહ્યાચાર તરફ વળ્યા છીએ. તેના કારણે વિદ્યા સાથે, મંત્રસ્વરના તબક્કામાં ઇશ્વર સાથે અને મંત્રમહેશ્વર આપણે મૂળને બદલે પાંદડાં અને ડાળને પાણી આપતાં હોઈએ દ્વારા સદાશિવ સાથે સાયુજ્ય થાય છે. મંત્ર એ શસ્ત્ર છે અને એવો ઘાટ છે. આતંકવાદની નાબુદી માટે જગતમાં જૈન ધર્મનો ચૈતન્ય પ્રાપ્ત કરી આપે છે. સદ્ગુરુ પાસેથી મળેલા મંત્રની ફેલાવો કરવો જોઈએ. કાચો ધર્મ લાઉડસ્પીકરમાં બોલે છે. સાચો ઉપાસના જલ્દી સિદ્ધિ થાય છે. યંત્ર મંત્રના સૂક્ષ્મ રહસ્યોને પ્રગટ ધર્મ એકાંત મંદિરમાં અને આનંદની ધજા ફરકતી હોય ત્યાં મળે કરે છે. જ્ઞાનનો વિસ્તાર જેના થકી થાય તેને તંત્ર કહે છે. છે. અભય બનો નહીં ત્યાં સુધી અહિંસા પાલન મુશ્કેલ છે. અધ્યાત્મ અને વિજ્ઞાન વિશે.
મૈથિલી ભાષાની ભક્તિકવિતા વિશે. મનુભાઈ દોશી
ડૉ. નલિની મડગાંવકર અધ્યાત્મ અને વિજ્ઞાન વચ્ચે સંબંધ છે. પર્યાવરણ અને બિહારના અને નેપાળના કેટલાક જિલ્લામાં મૈથિલી ભાષા માનસશાસ્ત્ર બંનેમાં અધ્યાત્મ અને વિજ્ઞાન છે. અધ્યાત્મ કહે છે બોલાય છે. આ પ્રદેશમાં શિવ, શક્તિ અને વિષ્ણુની ઉપાસના કે મૃત શરીરમાં જડ અને ચેતન ભિન્ન હોય છે. મૃત વ્યક્તિના થાય છે પણ શિવ ઉપાસકોનું પ્રમાણ વધુ છે. આ પ્રદેશમાં શરીરમાંથી ચક્ષુઓ કાઢીને બીજાના શરીરમાં બેસાડવામાં આવે ભાગવતપુરાણ લો કપ્રિય ગ્રંથ છે. કૃષ્ણભક્તિમાં માનતા તો તે દેખતો થાય છે. આ બાબત વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિએ સત્ય છે. કવિઓએ શૃંગારરસથી પ્રચુર પ્રણય ભક્તિના કાવ્યો રચ્યા છે.
