________________
ન ધમ અને એકતા
ચૌદપૂવ ભદ્રબાહુસ્વામીએ રચેલા એમ માને છે તે તેમની ભૂલ છે. એ સર્વ ગ્રંથ બીજા ભદ્રાબાહુસ્વામીએ રચેલા છે તેની સર્વ વિગત મેં મારા “જૈનસત્ર, ઈતિહાસ અને સમીક્ષા” નામના પુસ્તકમાં આપી છે. બીજા ભદ્રબાહુ સ્વામી પૂર્વધર નહોતા. એટલે તેમના ગ્રંથ પૂર્વમાંથી ઉધૂત કરેલા નથી તે સહેજે સમજી શકાય તેવી વાત છે. એટલે શ્રી ભદ્રબાહસ્વામીના ગ્રંથે પૂર્વમાંથી ઉદ્ધત કરેલા છે એવી વેતાંબરની વાત સાચી નથી.
ચૌદ પૂર્વધારી ભદ્રબાહસ્વામી દિગંબરને તેમજ તાંબરેને એકસરખી રીતે માન્ય છે. એટલે ચૌદ પૂર્વધારી ભદ્રબાહુસ્વામીના બનાવેલા ગ્રંથ હેય તેને દિગંબરે અમાન્ય કરે જ નહિ, દિગંબરેએ અમાન્ય કરેલા ગ્રંથે ચૌદપૂર્વી ભદ્રબાહુસ્વામીને નથી એ સ્વતઃ સિદ્ધ થઈ જાય છે.
વળી પૂર્વનું જ્ઞાન વિચ્છેદ ગયા પછી બનેલા પુસ્તકે પૂર્વમાંથી ઉદ્ભૂત થયેલા હેઈ જ ન શકે. એટલે પૂર્વનું જ્ઞાન વિચ્છેદ થયા પહેલાંના કયાં પુસ્તકે કણે કયારે બનાવેલા છે તેની વિગત ન હોય ત્યાંસુધી તે પુસ્તકે પૂર્વમાંથી ઉદ્ધરેલા છે એમ કેમ માની શકાય?
એટલે એકંદર જતાં પૂર્વમાંથી ઉદ્ધરેલું સાહિત્ય શ્વેતાંબરે પાસે બહુ ઓછું છે પરંતુ એકંદર રીતે શ્વેતાંબરે પાસે ધર્મ સાહિત્ય ઘણું વિશાળ છે.
તાંબરેએ વ્યવહારને પ્રાધાન્ય આપ્યું છે ત્યારે દિગંબરેએ નિશ્ચયને પ્રાધાન્ય આપ્યું છે. વ્યવહાર તેમ જ નિશ્ચય બનેની જરૂર છે એમ તે બન્ને સંપ્રદાય માને છે. પરંતુ શ્વેતાંબર ગ્રંથોમાં મુખ્યત્વે વ્યવહારને અનુસરીને જ વિવેચન હેાય છે ત્યારે દિગંબર ગ્રંથોમાં વિશેષ કરીને નિશ્ચયને અનુસરીને વિવેચન હોય છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
