________________
ભાગ ૨. પ્રકરણ ૩.
૧૬૧ ઉપર આપણે જોઈ ગયા કે દિગંબર શિવભૂતિએ જે સંપ્રદાય ચલાવ્યા હતા તે દક્ષિણમાં જઈને “યાપનીય સંઘ' ના નામથી પ્રસિદ્ધ થયે હતા. જો કે કર્ણાટક દેશમાં તેનું પર્યાપ્ત માન તથા પ્રચાર હતા તો પણ વિકમની છઠ્ઠી શતાબ્દીની લગભગ તેના સાધુઓમાં કંઈક ચૈત્યવાસની અસર થઈ ગઈ હતી, અને તેઓ રાજા વગેરેની તરફથી ભૂમિદાન વગેરે લેવા લાગી ગયા હતા.
અર્વાચીન કુંદકુંદ જેવા ત્યાગીઓને એ શિથિલતા સારી ન લાગી, તેમણે કેવળ સ્થૂળ પરિગ્રહને જ નહિ પણ આજસુધી (તે વખત સુધી) સંપ્રદાયમાં જે આપવાદિક લિંગના નામની વસપાત્રની ટ હતી તેને પણ વિરોધ કર્યો અને ત્યાં સુધી શ્વેતાંબર આગમ ગ્રંથો જેને તેઓ પ્રમાણુ માનતા હતા તેને પણ અપ્રામાણિક ઠરાવ્યા.
વેતાંબર આગમેના આધાર ઉપર જ તેમણે તેમની તાત્કાલિક માન્યતા અનુસાર નવા ધાર્મિક ગ્રંથ નિર્માણ કરવાનું શરૂ કર્યું. કુંજમંદ વગેરે જેઓ પ્રાકૃત ભાષાના વિદ્વાન હતા તેમણે પ્રાકૃતમાં અને દેવનંદી આદિ સંસ્કૃતના વિદ્વાનોએ સંસ્કૃતમાં ગ્રંથ નિર્માણ કરીને તેમની પરંપરાને પરાપેક્ષતાથી મુક્ત કરવાને ઉદ્યોગ કર્યો–પૂ૪ ૩૨૭
તાંબર જૈન આગમ વિક્રમની ચોથી સદીમાં મથુરા તથા વલભી અને છઠ્ઠી સદીનાં પ્રથમ ચરણમાં માથુર તથા વાલભ્ય સંધની સંમિલિત સભામાં વલ્લભીમાં વ્યવસ્થિત કરીને પુસ્તકારૂઢ ર્યા. તેમાં સ્થાનાંગ તથા ઔપપાતિક સૂત્રમાં તેમ જ આવશ્યક નિર્યુક્તિમાં સાત નિન્હાના નામ તથા તેમના નગરે ઉલ્લેખ કર્યો છે. તેઓને માત્ર સાધારણ વિરુદ્ધ માન્યતાના કારણે શ્રમણ સંધની બહાર મૂકવામાં આવ્યા હતા. તેમાં છેલ્લા નિન્દવ ગષ્ઠા માહિલ છે તે વિક્રમ સં. ૧૧૪ માં સંધથી અહિત થયા હતા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
