________________
જૈન ધર્મ અને એકતા
ભગવાનનું અનેકાંતવાદી શાસન એકલા ઓધામાં જ મુક્તિ બતાવતું નથી. ભગવાનનું પ્રવચન પંદર ભેટે મુક્તિ બતાવે છે. ભગ વાન ચેમ્બુ ભાખે છે કે–ચાહે સાધુને વેષ હોય કે ન હોય, ચાહે ઓધો હોય કે ન હોય, ચાહે દિગંબર હોય, શ્વેતાંબર હોય, પીતાંબર હેય, રક્તાંબર હોય કે અન્યબર હેય, ચાહે. રમી હોય કે પુરુષ હેય, કેઈપણ માનવ હેય અને કેઈપણ સ્થિતિમાં હોય પણ રાગદ્વેષથી મુક્ત થતાં કૈવલ્ય સ્થિતિને જરૂર પ્રાપ્ત થાય,
મતલબ કે કષાયથી મુક્ત થવામાં જ મુક્તિ છે. અને કષાયથી મુક્ત થવાના વ્યાપારમાં “એ એકાંતે જોઈએ જ, ઓધા વગર કષાય નાશ થાય જ નહિ” એ માન્યતા તદન ભૂલ ભરેલી છે. ચારિત્ર કાંઈ એવામાં નથી પણ ચારિત્ર તે આત્મામાં છે. '
ચારિત્ર સાધનમાં મુખ્ય કાર્ય એક માત્ર કષાય જયનું છે. એ એ કાર્યથી જ દીપે છે.
અનેકાંત તો એ કે જેમાં અનેકને અંત આવે, અર્થાત આત્મા અને મોહ એ દ્વત–ાગને અંત આવે અને આત્મા અતિ શુદ્ધ સ્વરૂપે પ્રગટે એ અનેત.
અનેકાંતમાં જાતિભેદને સ્થાન ન હોય, આત્મવિકાસમાં ચડે તે ઉચ્ચ અને પડે તે નીચ,
મહાવીરના લક્ષાવધિ વ્રતધારી શ્રાવકામાં સર્વોત્કૃષ્ટ ગણુતા દશ શ્રાવકે કોણ હતા? એમાં કઈ ઓિસવાલ, પિોરવાડ કે વીસા દશા હતા કે ? નહિ જ. કઈ તા કણબી, તો કોઈ હતા પટેલ–પાટીદાર, તે કોઈ કુંભાર. અંત્યજે અને ચાંડાલે પણ મહાવીરનાં ચરણનું પારણુ લઇને પિતાને આત્મવિકાસ સાધી ગયા છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
