________________
धन - ગમે તે રીતે કેવળ ઓથામાં જ ત્યાગ સમાથાની શરૂ પાડવી કરતાં શાસ્ત્રિમાં જ કલ્યાણ સાધન રહ્યાનું ઉપદેશવું એ વણ મહાપણ ભરેલું છે. . એ ગ્રહણ કરવાની સ્વાર્થપષક વાત તરફ આંખ મીંચામણા થવા સંભવ છે. પણ ચારિત્રસંપન્ન થવાનો ઉપદેશ ખરેખર આવકારદાયક ગણાશે. ટાણે ટાણે એઘાની અર્થશચ પુષ્ટિથી એકદેશીયતા, વાર્થપરાયણતા, લોભગ્રસ્તતા, મેહમુગ્ધતા અને વસ્તુતત્વની અને ભિજ્ઞતાનાં હાસ્યાસ્પદ પ્રદર્શને ખુલ્લાં પડી જાય છે. ત્યારે સંયમ અને ચારિત્રની ભાવમયી પુષ્ટિ હજારે લેકનાં હદયપર એક દિવ્ય પ્રકાશ
કે છે. . ઉપદેશકની ઉપદેશકતાનું મહત્વ યારિત્રમય જીવન પ્રત્યે જનતાનાં માનસ વાળવામાં છે. સદવર્તન અને ભાવ વિશુદ્ધિ પરિણમતાં, ચારિત્રની ઉત્કૃષ્ટ ભૂમિકા પર આવવાને ભાલ્લાસ જ્યારે જેને પ્રગટી નીકળશે ત્યારે તે ઘાષને ગ્રહણ કરવા ઉજમાળ હદયે બહાર આવશે.– પાનાં ૭૩ થી ૭૬ અનેકાંત દર્શમ–
વિચારની અથડામણને લીધે જ્યારે પ્રજાનાં માનસ મુંબ્ધ બને છે અને વાતાવરણ અશાંત બને છે ત્યારે તત્ત્વદશઓ પ્રજાની સામે સ્યાદ્વાદને પ્રકાશ ધરે છે અને વસ્તુસ્થિતિને જુદી જુદી દષ્ટિએ અનેક રીતે તપાસી સમન્વય કરવાને માર્ગ સમજાવે છે.
સ્વાદ્વાદને સિદ્ધાંત આ રીતે અવકન દષ્ટિને વિશાળ બનાવે છે અને સંકુચિતદષ્ટિથી ઉત્પન્ન થનારા કેલાહલેને શમાવે છે. આમ રાગદ્વેષના ભડકા શમાવી જનતામાં મૈત્રીભાવ રેડવામાં સ્યાદ્વાદની ઉપયોગીતા છે.
જૈન ઉપદેશનું રહસ્ય એક જ છે અને તે રાગદ્વેષની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
