________________
૧૮૮
જૈન ધર્મ અને એકતા
દરેક સંપ્રદાયમાં અનેક ગચ્છમત થઈ ગયા છે. અને તેઓ જૈન ધર્મના મૂળ વીતરાગ ભાવથી હઠી જઈને પોતપોતાના ૨૭મતના આગ્રહને પ્રધાનતા દેતા રહ્યાા છે. એકબીજાનું ખંડનમંડન જોરથી ચાલી રહ્યું છે. વાદવિવાદ તસ્વનિર્ણય માટે નહિ પણ પિતાના ગ૭મતના વિજયને માટે કરવામાં આવે છે. તેથી પરસ્પરમાં ઠેષનાં બીજારોપણ થયાં અને તેને લીધે સંગઠિતરૂપમાં ભેળા મળીને કામ કરવાની શક્તિ ઘટી ગઈ.
એકબીજાને નીચા પાડવામાં, નીચા બતાવવામાં અને પિતાની તૂતી બજાવવામાં જ બધી શક્તિ ખર્ચાવા લાગી. તેનું પરિણામ આવે તે જ આવ્યું. એટલે કે જૈન ધર્મને પ્રભાવ ઘટવા લાગે અને જેનોની સંખ્યા ઘણી ઓછી થઈ ગઈ
કાળદોષથી થવાનું હતું તે થઈ ગયું. તેનો વિશેષ આલેચના કરવાથી ઇચ્છિત કામની સિદ્ધિ થવાની નથી. ઉપર જે ટુંકામાં ચર્ચા કરી તેને ઉદ્દેશ એટલે જ છે કે, આપણે આપણું કમજોરીના કારણે દે ધ્યાનમાં રાખીને તેને પરિહાર કરીને એકતા અને સંગઠનના ઉપાયને વિચાર કરીએ. - કેટલાક લકે કહ્યા કરે છે કે હવે સંપ્રદાયભેદ મટવાના નથી. હું એ વાતનું સમર્થન કરતો નથી. વિશ્વના ઈતિહાસમાં પહેલી અસંભવ ઘટના જેવું સમસ્ત રાજ્યનું વિલીનીકરણ પણ સંભવિત બની ગયું તો તનેના સંપ્રદાય અને ગચ્છમતના ભેદ કેમ ન મટી શકે? આપણે આપણી સંકુચિત, અનુદાર અને અસહિષ્ણુ વૃત્તિને લીધે પિતપતાની ખેંચતાણમાં લાગી ગયા છીએ તેથી એકબીજાથી જુદા અને છેટા (ર) દેખાઈએ છીએ. એકનું મુખ પૂર્વ તરફ બીજાનું મુખ પશ્ચિમ તરફ છે. તેથી બંને સામસામેના કિનારા પર ઉભેલા દેખાય છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
