________________
પ્રકરણ ચાલ્યુ
૭૫.
વખતે મસળવા છતાં જે ઈ બું જીવતી રહે તો સૂર્યના તાપમાં મરી જાય છે. તેથી તેની રક્ષાને માટે વોને છાંયામાં સુકવવા જઈએ. છાંયામાં કે તડકામાં વસ્ત્રને પહોળું કરી સુકવેલું હોય તેને નિરંતર, જોતાં રહેવું જોઈએ કે જેથી કોઈ ચોરીને લઈ શકે નહિ. પૂર્વોક્ત, વિધિથી પ્રયત્નપૂર્વક ધેવા છતાં વાયુકાય આદિક જીવોની વિરાધના થાય છે તેમજ જૂના ઘાતરૂપ અસંયમ પણ થાય છે. તેની શુદ્ધિને માટે પ્રાયશ્ચિત્ત કરાય છે.
. આ ઉપરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે વસ્ત્ર અસંયમનું કારણ છે. તેને ધોવામાં ત્રસ જીવેને ઘાત થાય છે તેમજ ચારને ભય રહે છે અને તે પરિગ્રહની મુખ્ય નિશાની છે. એટલે અહિંસા મહાવ્રત તથા પરિગ્રહ મહાવ્રતના ઘાતક હેવાથી વસ્ત્રને સંયમ અથવા જીવ રક્ષાનું સાધન કહી શકાય નહિ.
વસ્ત્રની છૂટ રહેવાથી કષ્ટ સહન નહિ કરી શકનાર સુખશીળ. વ્યક્તિ પણ સાધુ થઈ શકે છે. એ રીતે વસ્ત્રને સંયમનું સાધન કરી શકાય છે. પરંતુ તેનું પણ દુષ્પરિણામ આવ્યું છે તે પ્રત્યક્ષ છે.
ઉત્તરકાલીન ગ્રંથકાર તથા ટીકાકારે વગર પ્રસંગે પણ વસ્ત્ર પાત્ર. આદિને ઉલ્લેખ તથા સમર્થન કરતા નજરે પડે છે તેમજ નિગ્રંથ ધર્મના પ્રવર્તક પરમ વીતરાગી જિનોની મૂર્તિઓને પણ વસ્ત્રાલંકારનું સમર્થન કરતા નજરે પડે છે એ કેવી આશ્ચર્યની વાત છે? વળી એથી વધારે આશ્ચર્ય એ વાતનું છે કે ભગવાન મહાવીરને દેવદૂષ્ય અપાવીને. થોડા સમય પછી તેમને નગ્ન વિચરતા જૈન શાસ્ત્રોમાં બતાવેલ છે છતાં આજે એ જ શાસ્ત્રોનું માનવાવાળા એ જ ભગવાન મહાવીરની નગ્ન પ્રતિમાના દર્શન નથી કરી શકતા. જેમના ધર્મમાં નગ્નતા આદર્શ ગણાતી તે આજે નગ્નતાથી જેટલા ગભરાય છે તેટલી સચંતાના ઉપાસક પણ તેનાથી નથી ગભરાતા!
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
