________________
-
૧૦૭
પ્રકરણ છઠું
જુદા પૂર્વાચાર્યોએ પોતપોતાની મતિ અનુસાર વિવેચન કર્યું હેય તેથી કેટલાક વિષયમાં મતભેદ પેસી ગયે હેય. કમબદ્ધ વિવેચન યાદ નહિ હોવાથી અથવા યાદ નહિ રહેવાથી વિષયનો સંબંધ તૂટી ગયો. તેથી ગેરસમજુતી ઉત્પન્ન થવા
જેવું બન્યું છે. (૩) સૂત્રમાં કયે ઠેકાણે કઈ અપેક્ષાથી અમુક વસ્તુનું પ્રતિપાદન કર
વામાં આવેલું છે તે નોંધાયેલું નહિ હેવાથી ગેરસમજ ઊભા
થવા જેવું બન્યું છે. () સૂત્રોના વિષે ચાર વિભાગમાં વહેંચાયેલા છે તેને ચાર અનુ
ગ કહે છે. સુત્રોમાં કયા ઠેકાણે કયા અનુગને લક્ષી વ્યાખ્યાન કરેલું છે તેને ક્યાંય કશે ઉલ્લેખ કરવામાં આવેલ નથી.
તેથી ગેરસમજુતી ઉત્પન્ન થઈ વિરોધ દેખાય છે. (૫) સૂત્રોના મૂળ હાદને ઉવેખીને તબાજી ચલાવીને નવા બેટા
અર્થ ઉપજાવીને મતભેદ ઊભે કરેલ છે. (૬) કર્મગ્રંથ અને સિદ્ધાંત પ્રથાના નિરૂપણમાં મતભેદ છે.
આમાંના પહેલા ત્રણ કારણે શરૂઆતના વિવેચન ઉપરથી સમજી શકાય છે, બાકીના એટલે છેલ્લા ત્રણ કારણે સંબંધી થોડું વિવેચન કરીએ.
Pવે. સૂત્રોના અનુગે છે. સૂત્રોના ચાર અનુયોગે આ પ્રમાણે છે–(૧) દ્રવ્યાનુયોગ, (૨) ચરણકરણનુગ, (૩) ગણિતાનુગ અને (૪) ચરિતાનુયોગ અથવા કથાનુયોગ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
