________________
પ્રકરણ છઠું
છૂટ ઠરાવવી અને અત્યારની પરિસ્થિતિને અનુકુળ નિયમે બાંધી શિથિલતા પરિગ્રહને કાબુમાં લાવવા. અને ઉત્તરોત્તર શિથિલતા પરિગ્રહ ઘટતા જઈ અંતે તદ્દન નાબુદ થાય તેવા નિયમો બનાવવા અને તે
નિયમે સખ્તાઈથી પળાવવા. (૨) સચેલક સાધુને માટે દીક્ષાનાં પચ્ચખાણમાં તેમની ઘટ
પ્રમાણેને આગાર રાખવો. આજના સંજોગાનુસાર અનિવાર્ય હોય તેવી જ છૂટ આપવી પરંતુ નવકેટિએ પચ્ચખાણ લીધા પછી અણઘટતી છૂટ લઈ લેવાય અને તેથી અતિચાર લાગે કે વ્રત ભંગ થાય તેમ કરવું એગ્ય નથી.
સચેલક સાધુ કરતાં અચેલક સાધુ ઉચ્ચ કોટિના ગણાય તે સમજી શકાય તેવું છે. નગ્નતામાં સંયમતપની ઉત્કૃષ્ટતા છે તે સૌ કોઈ સમજે છે.
ભગવાનના વખતમાં અત્યારના કરતાં ઘણું વધારે સારી શરીર શક્તિ હતી છતાં પણ ભગવાને ત્રણ વસ્ત્રની છૂટ આપી હતી. તો અત્યારની ઘણી ઘટી ગયેલી શક્તિ જોઈને દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ-ભાવ અતુસાર ગ્ય છૂટ લેવામાં જરા પણ આજ્ઞા બહાર જવા જેવું થતું નથી. કારણ કે મુખ્ય હેતુ તો સંયમના નિભાવ માટે શરીરને નિભાવવાને છે.
પરંતુ જેનામાં પરિગ્રહને ભાવ દેખાય તેને આજ્ઞા બહાર ગણુ.
દિગંબરના અગીઆરમી શ્રાવક પ્રતિમા ધારી શ્રાવકના બે પ્રકાર છે તેવી રીતે સાધુના પણ ઉપર પ્રમાણે બે પ્રકાર રાખવામાં ખાસ કાંઈ આપત્તિ જેવું દેખાતું નથી.
૫. સ્ત્રી મુક્તિ ચેાથો મુદ્દો સ્ત્રીમુક્તિને છે. દિગંબર સંપ્રદાયના માન્ય ષટ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
