________________
જૈન ધર્મ અને એકતા
પૂજા સબંધમાં એક દલિલ છે કે શ્રાવકાને વ્યવહારમાં ડગલે ને પગલે સાવલ વન કરવું જ પડે છે. તેથી તેમની પૂજનવિધિમાં પણ સાવધ વિધિ-વન હાય તાં તેના વિરાધ કરવા ન જોઈએ.
૧૨૦
અહિં આ વિચારવાનું એ છે કે વ્યવહારમાં તેા જીવન ચલાવવા માટે ન છૂટકે સાવદ્ય વર્તનની છૂટ લેવી પડે છે. પરંતુ ધર્મના કામમાં, પ્રભુપૂજામાં તે સાવદ્ય વિધિની છૂટ ન હોય તે જ કલ્યાણકારી ગણાય, માટે પૂજન વિધિ બનતાં સુધી તદ્દન નિવદ્ય રાખવી એ જ હિતાવહ છે. યાદ રાખવું કે
अन्यस्थाने कृतं पाप, धर्मस्थाने कृतं पाप,
धर्मस्थाने विनश्यति । वज्रलेपो भविष्यति ॥
અન્યસ્થળાએ કરવામાં આવેલાં પાપા ધર્મસ્થાને ( ધર્માંરાધનથી ) નાશ પામે છે પરંતુ ધસ્થાને જ પાપ કરવામાં આવે તેા તે વજ્રલેપ સમાન ગાઢ બને છે.
પન્યાસશ્રી કલ્યાણુવિજયજી મહારાજની લખેલી “ જિનપૂજા પદ્ધતિ” પુસ્તિકામાં આ વાત વિગતવાર જણાવેલી છે તે જોઈ લેવા વાંચકાને વિનંતિ છે. પરંતુ—
મૂર્તિપૂજાનાં મૂળ બહુ ઊંડા ગયેલાં છે તેથી તે નાબૂદ કરી શકાય તેમ નથી. વળી આજના જમાનામાં અજ્ઞાન લેકાને એટલે કે બાળવાને ધર્મભાવના ટકાવવા માટે દ્રવ્ય અવલંબનની જરૂર રહે છે. એટલે કે મૂર્તિ કે જે દ્રવ્ય અવલંબન છે તેની જરૂર રહે છે. તેથી તેમને માટે મૂર્તિવંદન પૂજન આવશ્યક બંને છે. કારણ કે કાંઈ પણ વ્યસાધન વિના તેઓ મનને ધ′ભાવનામાં કે ધર્માંચારમાં પ્રવર્તાવી સક્તા નથી.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com