________________
જૈન ધર્મ અને એકતા
મતને ચાર લઈને પણ બની શકે તેટલું નિરાકરણ કે સમન્વય કરી શકાય.
અલબત્ત આ સર્વ વિદ્વાનું જ કામ છે અને તે તેમણે નિષ્પક્ષહતપણે જ કરવું જોઈએ અને એમ થાય તો જ સૂના સમન્વયનું કામ સહેલું થઈ શકે.
આ ઉપરાંત દિગંબર શાસ્ત્રો સાથે પણ સમન્વય કરવાને છે. જે કે મૂળ સિદ્ધાંતમાં કાંઈ તફાવત નથી પરંતુ કેટલીક બાબતમાં ગેરસમજથી પણ મતભેદ હોઈ શકે તે પણ તપાસવાનું હોય જ.
દાખલા તરીકે–આજસુધી આપણે માનતા આવ્યા છીએ કે આ લોકને “આકાર નીચેથી ગોળ છે અને તે સાત રાજુ વ્યાસને છે અને ઉપર જતાં ઘટતો જઈ મધ્યમાં ફક્ત એક રાજુ વ્યાસ જેટલો જ રહી જાય છે. વળી ઉપર જતાં વધતો જઈ સાડા ત્રણ રાજુ ઉચે જતાં પાંચ રાજ વ્યાસ થઈ જાય છે. વળી ત્યાંથી ઉપર ઘટતો જ્યાં સાડાત્રણ રાજુ ઉંચાઈએ પહોંચતાં એક રાજુ વ્યાસ રહી જાય છે.
આ પ્રમાણે લેકને આકાર, મનુષ્ય પગ પહોળા કરી બને હાથ ડ પર રાખી ઉભું રહે ત્યારે તેને જેવો આકાર થાય તેવો આકાર લેકનો છે. આ આપણી ચાલુ માન્યતા છે અને આ જગણીનું ઘનફળ સાત રાજુ ઘનપ્રમાણ એટલે ૭૮૭૪=૩૪૩ ઘનરાજુનું કહેલું છે.
પરંતુ અલોક તથા ઊઠર્વલેમાંના ક્ષેત્રનું જુદું જુદું ધનમળ કાઢીને મેળવતાં ૩૪૩ ઘનરાજ કરતાં ઘણું ઓછું થાય છે. એ વાત ગણિતથી હિસાબ કરીને દિગંબરેના પખંડાગમ શાસ્ત્રના ચેથા ભાવમાં બતાવેલી છે તેમાં ગણિતની વિગત તેમજ સમજુતી પણ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
