________________
અને તેઓ પણ મૂર્તિ પૂજા કરવા લાગ્યા. મા સમાજી જેવા બ્રાહ્મણા] તેથી અલિપ્ત મૂર્તિ માટેનો પ્રથમ હિંદુસ્તાની તથા જીદ્દમાંથી આવ્યા છે.
મૂર્તિ સબંધી ઐતિહાસિક હકીક્ત
સૂતિ સબધી ઐતિહાસિક હકીકત આ પ્રમાણે છે—— પંડિતશ્રી એચરદાસજીએ તેમના જૈન સાહિત્યમાં વિકાર થવાથી થયેલી હાનિ” નામના પુસ્તકમાં નીચે પ્રમાણે લખ્યું છે—
જૈન ધર્મ અને એકતા
જો કે વૈદિક ધર્મ [આજના જ રહ્યો.
પર્શીયન શબ્દ ‘શ્રુત' પણ
“પ્રચલિત દેવાલય કે મૂર્તિ એ કાંઈ ચૈત્ય શબ્દના પ્રધાન અ કે મૂળ અર્થ નથી. એટલું જ નહિ પણ તે અને અર્થા તદ્ન પછીના અને રૂઢિના કરેલા છે. સૂત્રાના ટીકાકારો પણ સૂત્રેામાં આવેલ ચૈત્ય શબ્દની વ્યુત્પત્તિ ( ચિત્તવિ: મ યા) તે ખરાખર જણાવી છે.
--પુષ્ઠ ૧૨૨.
68:
"
ચૈત્ય શબ્દના પ્રારંભિક અર્થ · ચિંતા ઉપર ચણેલુ સ્મારક ચિન્હ હતો.
• જ્યારે તે સ્થળે સ્મારકને જાળવી રાખવા કે એળખાવવા પાષાણુખંડ કે શિલાલેખ મૂકવામાં આવતા ત્યારે ચૈત્યના અથ પાષાણુમંડ કે શિલાલેખ થયા.
“ જ્યારે તે સ્મારક ચિન્હ ઉપર ઝાડ વપવામાં આવતું ત્યારે સત્યના અથ ચૈત્યક્ષ થયા.
“ જ્યારે તે સ્મારક ચિન્હને દેવકુલિકાના [ દેવળીના ] ઘાટમાં અનાવવામાં આવતું ત્યારે ચૈત્યના અર્થ દેવળી પણ થયા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
