________________
જૈન ધર્મ અને એકતા
પૂજ વગેરે અનેક ભાસતું હશે–રાજા ભરતના સમયનું લાગતું હશે તે બંને હું જાતે શાસ્ત્રો વાંચવાની ભલામણ કર્યા સિવાય બીજું કાંઈ સમજાવી શકતો નથી.”—પાનું ૧૨૭.
પંન્યાસ શ્રી કલ્યાણવિજયજી ગણિ પણ તેમના “જિનપૂજાપદ્ધતિ, નામના પુસ્તકમાં લખે છે કે – * “તીર્થકર ભગવાનના પરમપાસક બનેલા ગૃહસ્થો તેમના વિરહમાં તેમનું દર્શન કરવાને તરસતા અને મૂરતા પણ તે કંઈ એવી વસ્તુ ન હતી કે કોઈની ઈરછા માત્રથી મળી જાય. પરિણામે તેઓ પોતાની દર્શનેચ્છાને પૂર્ણ કરવા તેમના આકારે ચીતરાવીને કે તેમના પ્રતિબિંબ કરાવીને પોતપોતાના ઘરમાં રાખતા અને તેમના દીદાર નીરખી નીરખીને નયનેને તૃપ્ત કરતા.
“આમ મનુષ્યની દર્શનેચ્છામાંથી મૂર્તિને પ્રાદુર્ભાવ થયે. વસ્ત્રપટ્ટ, ફલકપટ આદિના રૂપમાંથી ધીરે ધીરે ધાતુ, રત્ન, પાષાણુ સુધી પહોંચીને એ મૂતિએ એક સુંદર શિલ્પાકૃતિનું રૂપ ધારણ કર્યું. સારામાં સારા કિંમતી પાષાણો તથા સેના, ચાંદી, તામ્ર, પિતળ આદિ ધાતુઓની મૂર્તિઓ બનવા લાગી.”
આ ઉપરથી સમજી શકાય છે કે ઐતિહાસિક રીતે પણ પ્રાચીન કાળમાં મૂર્તિપૂજા અસ્તિત્વમાં નહોતી. - દિગંબર પંડિત આશાધરજીએ પણ તેમના સાગારધર્મામૃત પુસ્તકમાં જણાવ્યું છે કે:-“આ પંચમકાળ ધિક્કારને પાત્ર છે કે આ કાળમાં શાસ્ત્રાભ્યાસીઓને પણ મંદિર કે મૂર્તિઓ વિના ચાલતું નથી. • મૂર્તિપૂજા મેક્ષ સાધક નથી પરંતુ અત્યારે હવે બાળજીવોમાં ધર્મભાવના ઉત્પન્ન કરવા માટે એક આપવાદિક ભાગ બની ગયો છે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
