________________
(
સ્તો
,
-
૦
-
[૪૬]
* श्रीगुणस्थानक्रमारोहः -
– सम्यक्त्वं भवति, ततोऽसौ क्षायिकी दृष्टिस्तु पुनरबद्धायुष्कस्य तत्रैव भवे 'मुक्तये' मोक्षाय स्यात्, बद्धायुष्कस्य तु जीवस्य तृतीये भवे असङ्ख्यातजीविनां प्रायोग्यबद्धायुष्कस्य चतुर्थे भवे मुक्तये स्यात् । तथा चाह -
"मिच्छाइखए खइओ, सो सत्तगि खीणि ठाइ बद्धाऊ । चउतिभवभाविमुक्खो, तब्भवसिद्धी अ इअरो अ ॥१॥" ॥२२॥
-- ગુણતીર્થ - ક્ષયોપશમસમ્યક્ત હોઈ શકે છે, એટલે ક્ષયોપશમસમ્યક્તવાળા તિર્યંચ-મનુષ્યને પરભવમાં દેવસંબંધી સુખસમૃદ્ધિ મળે અને ક્ષયોપશમસમ્યક્તવાળા દેવ-નારકોને પરભવમાં મનુષ્યસંબંધી સુખસમૃદ્ધિ મળે...)
- - ક્ષાયિકસમ્યક્તી અંગે વિચારણા -- (૧) પ્રાપ્તિપ્રક્રિયાઃ અપૂર્વકરણના માધ્યમે જેણે મિથ્યાત્વમોહનીયના ત્રણ પુંજ કર્યા છે તેવો જીવ ચોથા ગુણઠાણાથી લઈને મોહનીયકર્મને ખપાવવાની શરૂઆત કરે છે... તેમાં સૌ પ્રથમ અનંતાનુબંધી ચાર કષાય અને મિથ્યાત્વમોહનીયમિશ્રમોહનીયસમ્યક્વમોહનીયરૂપ ત્રણ પુંજ; એમ કુલ દર્શનસપ્તકનો જયારે ક્ષય થાય છે, ત્યારે એ જીવ ક્ષાયિકસમ્યક્ત પ્રાપ્ત કરે છે.
(૨) ગતિવિચારણા ઃ દર્શનસપ્તકના ક્ષયજન્ય ક્ષાયિકી દૃષ્ટિ અબદ્ધાયુષ્ક જીવને (તીર્થકર નામકર્મ નિકાચિત ન કર્યું હોય તો) એ જ ભવમાં મોક્ષનું કારણ બને છે, અને બદ્ધાયુષ્ક જીવને ત્રીજા ભવે... અને અસંખ્યવર્ષના તિર્યંચ-મનુષ્યનું આયુષ્ય જેણે બાંધ્યું છે તેવા જીવોને ચોથા ભવે મોક્ષનું કારણ બને છે... આ વિષયમાં કહ્યું છે કે –
મિથ્યાત્વમોહનીય વગેરે સાત પ્રકૃતિનો ક્ષય થતાં જીવ ક્ષાયિકસમ્યક્ત પામે છે. તેમાં જે બદ્ધાયુષ્ક જીવ હોય, તે દર્શનસપ્તકનો ક્ષય થતાં સ્થિર રહે છે. (અર્થાત્ ક્ષપકશ્રેણિ ચડતો નથી) તેવો પૂર્વબદ્ધાયુષ્ક જીવ ત્રીજે કે ચોથે ભવે મોક્ષે જનારો હોય છે. અને ઇતર અબદ્ધાયુષ્ક જીવ “તભવમોક્ષગામી હોય છે...”
छायासन्मित्रम् :(30) મિથ્યાત્વાલી ક્ષણે ક્ષાયિ: સ સપ્ત ક્ષીને વિકૃત્તિ વિદ્ધાયુષ્ક: I
चतुस्त्रिभवभाविमोक्षस्तद्भवसिद्धिश्च इतरश्च ॥२॥ ૦ પંચસંગ્રહમાં કહ્યું છે કે – "तइय चउत्थे तंमि व भवंमि सिझंति दंसणे खीणे । સેવનરયડસંવાડવરમેહેસું તે હતિ II૪૭ળા”
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
