________________
(હ્તો. ૩૦)
વ્યાધ્રા-‘ય:' સાધુ: ‘પ્રમાદ્રી’ પ્રમાડ્યુોપ ‘આવશ્યાત્’ સામાયિાવિषडावश्यकसाधकानुष्ठानपरिहारात् 'निश्चलं' निरालम्बं ध्यानमाश्रयेत्, 'असौ' साधुः ‘મિથ્યાત્વમોહિતો' મિથ્યાભાવમૂહ: સન્ ‘નૈનાળાં' શ્રીસર્વ પ્રીતસૂત્ર, નૈવ વેત્તીતિ, यतोऽसौ व्यवहारं न करोति निश्चयं नाप्नोति, जिनागमविद्भिस्तु व्यवहारपूर्वक एव નિશ્ચય: સાધ્યું, यदागमः
•K
* ગુર્જરવિવેચનાવિજ્ઞમાંત:
-
*0*
" जइ जिणमयं पवज्जह, ता मा ववहारनिच्छए मुअह । વવહારનયછે, તિત્યુદ્ધેમો નો મળિઓ ૫॥”
ગુણતીર્થ
[ ૬૬ ]
•
નથી (એટલે વ્યવહારધર્મથી ભ્રષ્ટ થયો...) અને નિરાલંબન ધ્યાનરૂપ નિશ્ચયપરિણતિને પણ પામતો નથી. (એટલે એ નિશ્ચયધર્મથી પણ ભ્રષ્ટ થયો... આમ એના જીવનમાં ઉભયભ્રષ્ટતા સર્જાઈ.)
હકીકતમાં જો એ સાધુ જિનાગમનો જાણકાર હોત, તો વ્યવહારધર્મને છોડીને નિશ્ચયપરિણતિ સાધવાનો નિષ્ફળ આયાસ કરત જ નહીં... કારણ કે, જિનાગમનો સાચો જાણકાર વ્યક્તિ, વ્યવહારધર્મનું પાલન કરવા પૂર્વક જ નિશ્ચયપરિણતિને સાધવાનો સુંદર પ્રયાસ કરે છે. (‘નિશ્ચયદષ્ટિ હૃદયે ધરીને પાળે જે વ્યવહાર' એ મહોપાધ્યાયજી મહારાજની પંક્તિ પણ વ્યવહારના પાલનપૂર્વક નિશ્ચયનો આદર કરવાનું જણાવે છે.)
આ વિષયમાં આગમમાં પણ જણાવ્યું છે કે
“જો તમે જૈનસિદ્ધાંતને સ્વીકારો છો, તો વ્યવહાર કે નિશ્ચય બેમાંથી એકેને ન છોડો... (બંનેનું યથાયોગ્ય પાલન કરો...) કારણ કે જો (ડાવશ્યક છોડવા દ્વારા) વ્યવહારનયનો ઉચ્છેદ કરો, તો તીર્થનો=શાસનનો ઉચ્છેદ થાય - એવું કહેવાયું છે...” આ વાતને ઉદાહરણપૂર્વક સમજાવે છે –
छायासन्मित्रम्
(39) यदि जिनमतं प्रपद्येथास्तन् मा व्यवहारनिश्चयौ मुचः । व्यवहारनयोच्छेदे तीर्थोच्छेदो यतोऽवश्यम् ॥१॥
ઉદાહરણ : જેમ કોઈક પુરુષ પોતાના ઘરે હંમેશાં કદન્નનો (તુચ્છ અને ક્ષુદ્ર ભોજનનો) આસ્વાદ કરી રહ્યો છે... હવે એ અવસરે કોઈક પુરુષે એને જમવા માટે નિમંત્રણ આપ્યું... હવે આ તેના ઘરે જઈને, પૂર્વે કદી પણ ન ખાધેલા એવા અપૂર્વ મિષ્ટાન્નાદિરૂપ આહારને જમ્યો... ત્યારબાદ તે જીવ એ મિષ્ટાન્નના રસના આસ્વાદમાં
