________________
હતું, બગડા માટે બે ચિન્હ હતાં અને નવડા માટે નવ ટપકાં હતાં. એ રીતે સંખ્યા સાથે ટપકાંની સંખ્યા વધતી જતી હતી. દશકની સંખ્યા ટપકાંથી જુદી જાતની હતી. દશલાખની સંખ્યાનું ચિન્હ હાથ વડે માથું ફૂટતા માણસ જેવું હતું. નવસ -નવાણું લખવા માટે એ લેકે સતાવીસ જાતના ચિન્હ કરતા હતા.
એ લેકે પાસે અપૂર્ણ ક હતા પણ અંશમાં હંમેશાં એક જ રાખતા હતા જેથી ત્રણ ચતુર્થાંશ લખવા માટે તેમને પ્રેમ લખવું પડતું. ઇજીપ્તનું ભૂમિતી શાસ્ત્ર ચેરસનાં વર્તુળાનાં અને ઘનનાં માપ કાઢતું હતું. | પાઈને ચિહની કિંમત એ લોકોએ ૩.૧૬ આંકી હતી. આજે આપણે ચાર હજાર વર્ષોમાં ૩.૧૬ થી ૩-૧૪૧૬ વધ્યા છીએ. ઈજીપ્તના પદાર્થ વિજ્ઞાન, રસાયણ વિજ્ઞાન તથા ખગોળશાસ્ત્ર વિષે આપણે ઘણું જાણીએ છીએ. પૃથ્વીને ઈજીપ્તના લેકે એક અષ્ટકોણીઆ પેટી જેવી ધારતા અને પર્વતેના ટેકા પર આકાશ ઊભું છે એમ માનતા હતા. ગ્રહણની નેંધ એ લોકો રાખતા ન હતા. સૂરજ ક્યારે ઊગશે અને નાઈલ નદીને પાણી ક્યારે ચઢશે એટલાં માપ એ લોકોની પાસે ચોક્કસ હતાં. આ બધા વિજ્ઞાનને ધર્મગુરુઓ ગૂઢગ વિદ્યાઓ માનતા હતા. એવું જ્ઞાન સામાન્ય લેકેને આપવામાં પાપ માનતા હતા. શરીરવિજ્ઞાનનું જ્ઞાન ઈજીપ્તને મરેલાં શરીરમાં મશાલો પૂરવાથી થયું હતું. તે લોકો એમ ધારતા હતા કે જેમાં લોહી ફરે છે તે ધોરી નસમાં હવા પાણી અને બીજા પ્રવાહી પદાર્થો ફરતા હતા. હૃદય અને આંતરડાંમાં મગજ હતું. હાડકાં વિષે એ લેકીને ચક્કસ જ્ઞાન હતું. ઇજીપ્તમાં શરીર વિજ્ઞાન સાથે વૈદકીય જ્ઞાન પણ સારું હતું. એ શાસ્ત્રની શરૂઆત જાદુમાંથી થઈ હતી. દવાની ટીકડીઓ કરતાં ગળામાં પહેરવાનાં માદળિયાં વધારે પ્રચલિત હતાં. શરદી મટાડવા માટે મંત્ર બોલવામાં આવતાં હતાં. તેમ છતાં પણ ઈ. સ. ૫, ૧૬૦૦ વર્ષ પહેલાં ઇજીપ્તમાં વાઢકાપનું વિજ્ઞાન વિકાસ પામ્યું હતું.
મગજ
ની સાથે ઉદય સતાની ટીકડીએ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
