________________
૧૧૧
ભગવાનની ભકિત કેવળ ભયંકર અને ભયાકુલ હતી. ભવના સ્વરૂપે માનવજાતને જે આશ્વાસન અને સલામતી આપી શકે તે યહુદી લોકોને મળતાં હતાં, જ્યારે સમાજ પર સત્તા ભાગવતે વર્ગ ભયંકર અને યાકુળ હોય છે ત્યારે ધર્મના સ્વરૂપો પણ એવાંજ ઘાતકી અને ભીષણ હોય છે. જ્યારે સમાજના બહારના સ્વરૂપમાં પ્રેમ કે આશાની વાતો થાય છે ત્યારે ધર્મનું સ્વરૂપ પણ એ દિશામાં પલટો ખાય છે.
એ ભયાકુલ ધર્મની ધારાપોથીમાં મુખ્ય વિચાર પાપને હતો. મનુષ્યનું શરીર જેમ મરણધીન હતું તેમ મનુષ્યનું માંસ પાપી હતું. મનુષ્યને માટે પાપ અનિવાર્ય હતું. એ પાપના પરિણામો દેવો અને કુદરતનો કેપ જગાવતા હતાં. પાપના નિવારણને એકજ ઉપાય પ્રાર્થને અથવા યજ્ઞમાં બલિદાન આપવાનો હતો. પ્રાર્થના વિના યજ્ઞો નકામા હતા. અને યજ્ઞો વિના પ્રાર્થનાનો ઉપયોગ નહતો. આર્યલોકેની જેમ યહુદી લોકોને શરુઆતને યમાં મનુષ્યનાં બલિદાન દેવાયાં. મનુષ્યના લોહીમાંસથી ધરાઈ ગયેલા ભગવાને પછી પશુઓની માંગણી કરી. ખેતરોના, બાગબગીચાઓના અને પ્રાણીઓના પહેલાં અને તાજા ફરજંદો ભગવાનને ભોગ ધરાવાતા હતા. જે ફલફૂલો અનાજ તથા પ્રાણીઓ ભગવાનને ભોગ ધરાવાતાં હતાં, જે ફલફૂલો તથા પ્રાણીઓ ભગવાનના નામમાં ધર્મગુરૂઓને ધરાવાય તેને કોઈ ખાઈ શકતું નહિ. બધા પાપી મનુષ્યમાં સ્ત્રી દરેક માસે અટકાવ વખતે પાપી બનતી. તથા બાળકના પ્રસવ વખતે પાપી બનતી. એ પાપના નિવારણ માટે ભગવાનને પ્રાર્થનાઓ કરવી પડતી. અને ભોગ ધરાવવા પડતા. એ ભયંકર ભગવાનની ભયાકુલ ભકિતએ પાપને અત્યંત વિસ્તાર કરી મૂકે. એકેએક ઈછામાં કોઈ ને કોઈ પાપ ડોકિયાં કરતું હતું. અને એકેએક પાપ પાછળ પશ્ચાતાપ, પ્રાર્થના અને ભોગ સૂચવાતાં હતાં.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
