________________
થયા. સતાવીશમી એપ્રિલે વાઈસરોયે પ્રેસ ઓર્ડીનન્સ પસાર કર્યો. પાંચમી મેને દિવસે ગાંધીજીને કરાડીમાંથી ગીરફતાર કરવામાં આવ્યા. પછી ધરાસણાને જંગ મંડાયો. પોલિસની લાઠી ધરાસણામાં ફરી વળી. ધરાસણાને સમુદ્ર કિનારો લેહીથી છટાઈ ગયો. મે માસમાં ફરી વાર મહાસભાની કારોબારી મળી. તેણે જ્યાં યિતવારી પ્રથા હોય ત્યાં જમીન મહેસૂલ નહિ આપવાનું ફરમાન કાઢયું તથા બંગાળ, બિહાર અને ઓરિસ્સામાં ચોકીદારી ટેક્ષ બંધ કરી દેવામાં આવ્યા. ૧૯૩૦ ના મેની ૧૫ મી તારીખે સોલાપુરમાં માર્શલ લો જાહેરા કરવામાં આવ્યો. મહાસભા સમિતિઓ ગેરકાયદેસર બની ગઈ. ત્રીસમી મેને દિવસે વાઈસરોયે પિકેટિંગ તથા સરકારી અમલદારનો. સામાજિક બહિષ્કાર અને કરબંધીના આંદોલનને રેકી દેવાને માટે બીજા બે એડિનન્સ પસાર કર્યો. દિલ્હી તથા લખનૌમાં ગોળીબાર શરૂ થયા. ગીતારીએ, જડતીએ, જમીઓ તથા લાઠીમાના પ્રહાર આખા દેશ પર વ્યવસ્થિત ગોઠવાઈ ગયા. મહાસભાની કારોબારીએ જૂન માસમાં બ્રિટિશ માલનો બહિષ્કાર કરવાનું ફરમાન કાઢયું તથા મધ્યપ્રાંત, વરાડ, કર્ણાટક ને મહારાષ્ટ્રમાં જંગલના કાયદાઓ તેડવામાં આવ્યા.
જૂનની ચોવીસમી તારીખે સાયમન કમિશને પોતાની સૂચનાઓ જાહેર કરી. એથી કોઈને પણ સંતોષ થયો નહિ. દિલ્હીમાં મહાસભાની કારોબારીની બેઠક મળી. એ બેઠકમાં ડે. અનસારી, માલવીયા, વિઠ્ઠલભાઈ પટેલ તથા કારોબારીના બીજા સભ્યોને ગીરફતાર કરવામાં આવ્યા. એકેએક જીલ્લામાં મહાસભા સમિતિને ગેરકાયદેસર ઠરાવવામાં આવી. મહાસભાની સ્થાવર મિલ્કત પર સરકારી ચોકીઓ બેસી ગઈ. જંગમ મિલ્કત સરકારે પોતે કબજે કરી. નવેમ્બરની બારમી તારીખે પાંચમાં જે ગોળમેજીની. ઉદ્દઘાટન ક્રિયા કરી એ દિવસે આખા હિંદમાં હડતાલ પડી. ૨૩મી. ડિસેમ્બરે વાયસરોયે બીજા બે એડિનન્સ પસાર કર્યા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
