________________
૩૦૦
સર્વોપરી મનાતું છતાં, ગણિત, અક્ષર ગણિત અને ભૂમિતિમાં ઉત્કૃષ્ટ છતાં, ચીન ઔદ્યોગિક ક્રાન્તિમાં આગળ ન ધપી શકયું પણુ ચીની મેાકેા આદર્શવાદી ચિ'તનેમાં, હેંગની શીખવેલી યાવિદ્યામાં તથા યાંગ અને ચીનના આ અધ્યાત્મશાસ્ત્રમાં આથડચા કર્યા. કન્ઝ્યુશિયસના સમયમાં ખગાળશાસ્ત્રીએ ગ્રહણાની ગતિ જાણતા હતા. તે લેાકાએ દિવસ ને વરસના બાર ભાગ પાડવા હતા પરંતુ ચીનની એ ખગાળશેાધક વૃત્તિપર આકાશમાં દેખાતી હતી તેવી એકતાનતા માનવ જીવનમાં ઉતારવા સૂર્યચંદ્રની ગતિ પ્રમાણે ઉજાણીના દિવસે નક્કી કરતી હતી તથા એ આકાશી પદાર્થીના નિયમને મનુષ્યના નૈતિક આચારમાં ઘટાવવાના મિથ્યા પ્રયત્ન કરતી હતી. વૈદક
ચીનના વૈદકશાસ્ત્રની શરૂઆત ચીનના ઇતિહાસઆલેખન પહેલાંની છે. હીપેાક્રેટસના જમાના પહેલાં ચીનમાં જમરા મેટા વૈદા થઈ ગયા હોવાના ઇતિહાસના પૂરાવા છે. ઈશુ પહેલાંના ચેાથા સકામાં એક ચીના સુબાએ ચાલીશ દેહાંતદંડ પામેલા ગુનેગારાનાં શરીરને વૈદકીય તપાસ માટે ડીસેકશન' કરવાને હુકમ કર્યાં હતા. ચાંચુ ગનીંગ નામના એક મેટા વૈકીય વિદ્વાને વૈદકશાસ્ત્ર પર મહત્ત્વનાં પુસ્તક્રા લખ્યાં હતાં જે આજ સુધી જળવાઈ રહ્યાં છે. શુ પહેલાંના ત્રીજા સકામાં એક ડાકટરે ‘સર્જરી ’પર પ્રમાણભૂત ગ્રંથ લખ્યા હતા, તથા તે સમયે એક જાતના દારૂથી દરદીને બેભાન કરી વાઢ કાપ કરવામાં આવતી હતી. ઈ. સ. ૩૦૦ માં વાંગ—શું એ નાડી પારખવાની કળા પર ગ્રંથ લખ્યા હતા અને ઈ. સ. છઠ્ઠા સૈકામાં ટાઓ-ડુંગ–શીંગે, ૭૩૦ દવાઓના પિરચય આપતું પુસ્તક લખ્યું છે, ત્યાર પછી સા વરસે ચાએ–યુઆન—કાંગે ખાસ કરીને સ્ત્રી અને બાળકોનાં દરદોનૉ ચિકિત્સા વિષે પુસ્તકે લખ્યાં હતાં. સુંગ વશમાં ચીનમાં એક મેટી વૈદકીય વિદ્યાલય આંધવામાં આવી હતી. ચિકિત્સાશાસ્ત્ર
"
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
