________________
૩૧૫
ચીનને જોઈને અમેરીકા અને ફ્રાન્સના મુખમાં પણ પાણી છૂટયું એ બંને શાહીવાદેએ પણ લાગ સાધીને ચીન સાથે વેપારી કરાશે. મેળવી લીધા.
આ પહેલા અફીણ યુદ્ધે ચીનની પ્રાચીન પદ્ધતિને ભાંગી નાખી.. ચીનની સરકારે જોઈ લીધું કે પોતે યુરોપનાં શાહીવાદો સામે સફળ સંગ્રામ ખેલી શકશે નહિ. એ જૂની સરકારે શરૂઆતમાં વેપારી શિકાર માટે આવતાં એ યુરોપીય ધાડાંઓને સૌથી પહેલાં તિરસ્કારી. કાઢયાં હતાં, પણું પછી એમને તેમની સાથે મુકાબલો કરે પડ્યો, અને પરિણામમાં હારવું પડયું. ચીનની સરકારની હારના સમાચાર જેમ જેમ ચીન પર પથરાતા ગયા તેમ તેમ એ સરકાર સામેના. બળવાખોર પરિબળાએ માથું ઊંચકવા માંડયું. ૧૮૪૩ની સાલમાં ચીનની સરકાર સામે પેકીંગમાં થએલા બળવાનું નામ ટાઈપીંગને બળવો હતો. અને તે જ સમયે જ્યારે એ બળ શમ્યા નહતા તે સમયે ઈ. સ. ૧૮૫૬માં બીજું અફીણ યુદ્ધ શરૂ થયું. અંગ્રેજી વેપારીઓ. આખા ચીનને અફીણ પહોંચાડવાના આગ્રહ માટે યુદ્ધ કરવા તૈયાર થયા હતા. અને આ સમયે અંગ્રેજી શાહીવાદની કુમકે ફ્રાન્સ અને અમેરિકાનાં લશ્કરે આવી પહોંચ્યાં હતાં. ચીની પ્રજાએ એ ત્રણે વેપારી જમાતની જલ્લાદી માગણીઓ સ્વીકારવાની ના પાડી. પછી અંગ્રેજ અને ફ્રેન્ચ લશ્કરેએ કેન્ટીન લ્યું. અને ત્યાંના વાઈસરાયને ખંડની બેડીઓ પહેરાવી હિંદમાં મેકલ્યો. પછી એ શાહીવાદી લકરેએ ટીનસનના કિલ્લાઓ કબજે કર્યા અને ચીનના પાટનગર, પેકીંગ પર ચઢાઈ કરી. ફરીવાર ચીનને હાર ખાવી પડી, અને સલાહ કરવી પડી. એ સલાહમાં ચીને શાહીવાદી વેપારીઓ માટે બીજ દશ બંદરો ખુલ્લો મૂક્યાં તથા યુરેપ તથા અમેરિકાના સરકારી પ્રધાને અને સરકારના દૂતોને ચીનમાં આવકાર મળે તેવી જોગવાઈ કરી આપવી પડી. એ ઉપરાંત યુરેપ તથા અમેરિકાના વેપારીઓ તથા પાદરીઓને ચીનના એકેએક પ્રદેશ ઉપર ફરવા દેવાની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
