________________
૩૨૫
પ્રાથમિક દશાના એ ધાર્મિક આચારમાંથી જાપાનને ધર્મ ફૂટતે હતો. એ ધર્મનું નામ શું હતું. એ ધમેં ભગવાનને મુખ્ય ત્રણ ભાગમાં વહેચી નાખ્યા હતા. એક પહેલા વિભાગમાં કુટુંબમાં મરી ગયેલા પૂર્વજો ભગવાને હતા. બીજા વિભાગમાં જાતિઓના મરણ પામેલા મહાપુરુષો સામાન્ય ભગવાને બન્યા હતા તથા ત્રીજા વિભાગમાં શહેનશાહને જન્મ આપનાર ભગવાન હોવાથી બધા શહેનશાહ ભગવાને હતા. તે ભગવાનની ખાસ પૂજા રાજા યુદ્ધમાં ઊતરતો ત્યારે થતી. જાપાનને એવા શટે ધર્મમાં કઈ ખાસ પ્રતિજ્ઞાઓ પાળવાની ન હતી. કેઈ સવિશેષ વિધિ વિધાનો કરવાનાં ન હતાં. નીતિના કેઈ ખાસ કાયદા પ્રમાણે વર્તવાનું ન હતું તથા એ ધર્મમાં કોઈ ખાસ અધિકારવાળા ધર્મગુરુઓની -જમાત ઊભી થઈ નહોતી અને એ ધર્મમાં અમૃતત્વની કોઈ આશ્વાસન આપે તેવી માન્યતા ઘડી કાઢવામાં નહતી આવી. એ ધર્મમાં માત્ર એકજ વિધિ હતો. એ વિધિ પૂર્વજોને, શહેનશાહને તથા ભૂતકાળની બધી વસ્તુઓને પૂજવાને હતો.
ત્યાર પછી ઈ. સ. પરર માં બુદ્ધ ધર્મે ચીનમાંથી જાપાનમાં પ્રવેશ કર્યો. બુદ્ધ ધર્મને અનુરૂપ એવાં બે કારણે જાપાનની પરિસ્થિતિમાં હતાં. પહેલું કારણ લોકોની ધર્મની જરૂરિયાત હતી અને બીજાં કારણે સરકારની રાજકીય જરૂરીઆત પણ હતી. હિંદમાંથી ચીનમાં થઈને આવે એ બુદ્ધ ધર્મ મૂળ અયવાદી નિરાશાવાદી આચારશુદ્ધ તથા નિર્વાણના ચિંતનવાળો ન હતો. જાપાનમાં આવેલો બુદ્ધ ધર્મ મહાયાન શાખાને હતો કે જે શાખામાં બુદ્ધ ધર્મના નામમાં અનેક દેવદેવીએ મનુષ્યના આત્માને ઉદ્ધાર કરતા દેખાતાં હતાં. તથા અંગત અમૃતત્વના તરંગે પ્રવેશ પામી ચૂક્યા હતા, એ ઉપરાંત એ ધર્મમાં દાન, દયા, શાંતિ, આજ્ઞાધારકતા, અને એવા બીજા સદ્ગણે જે સરકારને શાસન માટે ખૂબ જરૂરના જણાવ્યા છે તે પણ તે શાખામાં હતા. એ ધર્મ ગરીબ લોકોને એમના પર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
