________________
૨૨૯
સારો આવકાર પામ્યાં છે. શાંતિથી આત્મપીડન કરવાની આ ક્રિયાઓ તરફ સિકંદર પણ આકર્ષાયા હતા તથા યોગીઓ અને યુગનો અભ્યાસ કરવા લેભા હતો. પિતાની સાથે આવીને રહેવા સારૂ એકાદ ચગીને એણે આમંત્રણ પણ આપ્યું હતું. પણ પોતાના ટબમાં રહેતા ડાયોજીનસની જેમ તેણે સિકંદરને જવાબ આપ્યો હતો કે તેની પાસેથી ગીને કંઈ પણ વસ્તુ મેળવવાની નહતી. સિકંદરના આખી દુનિયા જીતવાના મનોરથો જોઈ તેની બાલીશતા તરફ રોગીઓ હસતા હતા અને કહેતા હતા કે જીવતાં અને મરેલાં કોઈ પણ મનુષ્યને થોડા ફૂટ જમીનની જરૂરીઆત હોય છે. એક એગીએ સિકંદર સાથે પર્શિયા જવા ઇરછા કરી પણ તે રસ્તામાં બિમાર પડ્યો અને તેણે બિમાર રહેવા કરતાં મરણ પામવાની ખુશી બતાવી. એણે એક મોટી ચિતા રચાવી. પોતે તે પર ચઢી ગયો અને પછી ગ્રીક લોકોને તે સળગાવી મૂકવાનું કહ્યું. સળગતી ચિતામાં તે હસતો બેઠો હતો. ગ્રીક લોકેએ મૃત્યુ સાથેની આવી મહાબત કદી દેખી ન હતી તેથી સિકન્દરની આખી સેના આ બનાવને અજાયબીથી આંખે ફાડી જોઈ રહી. ત્યાર પછી એટલે ઈ પૂ. ૧૫૦ વર્ષ પહેલાં પતંજલિએ યોગસ લખવા માંડ્યાં જે આજે યોગશાસ્ત્ર તરીકે પ્રમાણભૂત મનાય છે. આજે હિંદમાં લગભગ ત્રીસ લાખ જેટલાં માણસે યોગસૂત્રમાં આલેખેલા ચિંતનને સ્વીકારે છે. એ સૂત્રો દ્વારા પતંજલિએ ગની વિચારસરણીને વધારે વ્યવસ્થિત અને
જનાબદ્ધ બનાવી છે. પતંજલિનાં સૂત્રો પ્રમાણે ચિત્તવૃત્તિનો નિરોધ એ યોગની ક્રિયા ગણાઈ તથા યોગ અથવા સંયોગનો હેતુ આત્મા અથવા ઈશ્વર સાથેના સંયોગને આલેખવામાં આવ્યો. યોગની વિચારસરણી પ્રમાણે બધી જાતના અજ્ઞાન અને દુઃખનું કારણ પદાર્થને ગણવામાં આવ્યો અને તેથી વેગને ઉદ્દેશ આત્માને બધી જાતનાં ઈન્દ્રિયોના વ્યાપારો તથા શારીરિક રાગમાંથી મુક્ત કરીને એક જ જીવનમાં પરમાત્મા સાથે સંયોગ સાધવાને સ્વીકારવામાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
