________________
૧૬૧
સમયના વિચારકેએ ઉપજાવેલી અને પેાખેલી વિચારની સ્વતંત્રતા ઉપર તરાપ મારનારા સત્તાવાન વર્ગનું જોર ઓછું હતું. એ બધાં ભૌતિકવાદીઓ, નાસ્તિકો અને સ્વતંત્રવાદીએમાં બૃહસ્પતિનું નામ અહુ જૂનુ છે અને આગળ તરી આવતુ છે. એના શબ્દો ખૂબ ચેાકખી રીતે ખોલતા હતા કે “કોઈ સ્વર્ગ નથી. કાઈ યાતના નથી. મરણ પછીનુ કાઈ જીવન નથી. વર્ણીશ્રમના વિભાગ ખાટા છે. વેદ ખાટા છે. સંયમા દમન છે. પશ્ચાતાપના બધાં પરિણામેા ધૂળ અને રાખ છે. સત્તાવાન લેાકેાએ પેાતાને પેટગુજારે કરવા માટે આ બધા ભ્રમ ઊભા કર્યાં છે. જે લેાકેા એ ભ્રમને વશ વર્તે છે તે બુદ્ધિ વિનાના કાયરે છે. મરી ગયેલું શરીર માટી બની ગયા પછી પૃથ્વી પર પાછું કેવી રીતે આવી શકે? જો મરી ગયેલું શરીર બીજા જગમાં જઈ શકે તે જે જગત્ સાથે એ પ્રેમના બંધનથી અધાયેલું છે ત્યાં શામાટે ન આવી શકે ? મરણ પામેલા માણસે માટે ક્રિયાકાંડા કરનાર! ખર્ચાળ આચારાને લુચ્ચા માણસાએ પેાતાના પેટગુજારા માટે નિર્માણ કર્યાં છે. જ્યાં સુધી વન ટકે ત્યાં સુધી સુખ અને આનંદ મેળવવાને યત્ન કરવા જોઈ એ.”
બૃહસ્પતિનાં આ સુત્રાથી જેને ચાર્વાકવાદ અથવા જડવાદ તરીકે ઓળખાય છે તે જાતની શરૂઆત થઈ. ચાર્વાકવાદવાળા વેદ દૈવી છે એમ માનનારા તરફ ખુલ્લી રીતે હસતા હતા. તથા કહેતા હતા કે “ વેદનાં લખાણા દૈવી સત્યા નથી. કાઇ પણ સત્ય ઇન્દ્રિયેા વિના જોઈ શકાતું નથી. બુદ્ધિના જ્ઞાન પણ ઇન્દ્રિયાના અનુભવ પરથી સાચાં ઠરે છે. ભૂતકાળની જેમ ભવિષ્ય પણ વ શેજ એમ માનવાને કશું જ કારણ નથી. જે બુદ્ધિને સમજાતું નથી અને ઇન્દ્રિયાના અનુભવથી ઓળખાતું નથી તે કશા પર વિશ્વાસ કરવા નહિ. આત્મા ભ્રમ છે અને એક એન્ડ્રુ છે. એકે એક સોગ કુદરત અને ઇતિહાસનાં પબળે ઉત્પન્ન કરે છે. સોગે!ને નિર્માવનાર દેવે તથા રાક્ષસા હાય છે એમ માનનારા મૂરખ છે. પદાર્થ એકજ સત્ય છે. શરીર પરમાણુઓનુ બનેલું છે. મગજ વિચાર કરતા પદાર્થ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
