________________
૧૬૫
પણ ધાર્મિક અન્ય માન્યતાઓને એક બાજુથી નિકાલ કર્યાં પછી તથા દુનિયામાંથી બધાં દેવદેવીઓને હાંકી કાઢવા પછી જૈન ધર્મ શુદ્ધ વિચારની દિષ્ટએ પતન પામી દેવદેવીએ અને ભગવાનની ખાલી પડેલી જગ્યા પર પાતે દૈવી બનાવેલા સંતાને મૂકવા માંડયાં, એ સંતેાની આસપાસ વિચિત્ર અને તરંગી દતકથાઓ રચાવા માંડી તથા જૈન સંતાને આંધળી ભક્તિ અને અર્થ વિનાના ક્રિયાકાંડે। ભજવાવા માંડવા અને છતાં પણ જૈન ધર્મ એ દૈવી બનાવેલા સતાને જગના સર્જક કે શાસકે તરીકે ઓળખતા નથી.
તેમ છતાં જૈન ધર્મ ભૌતિકવાદી નથી. મહાવીર પછીના જનેએ દરેક વસ્તુમાં અને દરેક સ્થળે પદાર્થ અને મનને દ્વૈતવાદ . સ્વીકાર્યો છે તથા એકેએક વસ્તુમાં, પથરાએમાં અને ધાતુએમાં પણ, આત્મા જોયા છે. જૈન ધર્મે નક્કી કરેલા શુદ્ધ જીવન પ્રમાણે જીવનારે કાઈપણ આત્મા પરમાત્મા અથવા સર્વાષિર આત્મા અની શકે છે અને પુનર્જન્મમાંથી બચી શકે છે એમ જૈનોનું માનવું છે. પૂનર્જન્મમાંથી બચ્યા પછી એવે. પરમાત્મા એના ગુણને બદ્લા ખુટી ગયા પછી પાછે શરીર ધારણ કરે છે. સંપૂર્ણ મેક્ષ મેળવનારા બહુ જ એછા પૂર્ણાત્માએ હેાય છે. એવા પૂર્ણાત્મા જનેાની ભાષામાં અદ્વૈત કહેવાય છે. એવા અહેતો જૈનેના મત પ્રમાણે પુનર્જન્મથી દૂર એવા કાઈ ગૂઢ પ્રદેશમાં વસતા હાય છે તથા મનુષ્યેાના સંજોગેાથી કેવળ વિરક્ત જીવન જીવતા હાય છે.
મહાવીર પછીના સતાની જમાતોએ સડાવી મૂકેલી મહાવીરની વિચારસરણીના નામમાં જૈનેએ અદ્ભુત બનવાનું જીવનધ્યેય એમના ભક્તો પાસે મૂકયું અને વાસ્તવદન પર શરૂ થએલી વિચારસરણીને સમાજજીવનથી વિરક્ત અને એજવાબદાર બનાવવા માંડી અને સ્વાર્થી મેાક્ષના તર’ગી ખ્યાલ તરફ ખેંચવા માંડી. સામાજિક એજવાબદારીવાળું તથા સ્વાર્થી મેક્ષવાળું વિકૃત વ્યક્તિગત
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
