________________
૨૧૩ મનુષ્યને ભોગ આપવામાં આવતા હતા. જમાના સાથે સુધરતી એ શક્તિઓ આજે ઘેટાં, બકરાં કે પાડાના ભોગથી સંતોષ માને છે. લોકકલ્પનાએ એ ભયંકર શક્તિના સ્વરૂપને કાલી બનાવીને ફાટી ગયેલાં લોહી તરસ્યાં મોઢાંવાળું, લટકી પડેલી રાતી જીભવાળું અને મનુષ્યના શબ પર તાંડવ ખેલતું અને ગળામાં સાપના શણગાર ધરતું ચીતર્યું છે. એનાં કાનમાં શબના કુંડળ છે, ગળામાં
પરીઓની માળા છે તથા એની છાતી અને ચહેરા પર લોહી ચોપડેલું હોય છે. એના એક હાથમાં તલવાર છે. બીજા હાથમાં તલવારે કાપેલું માથું છે અને બીજા બે હાથ આશીર્વાદ તથા રક્ષણમાં લંબાયેલા છે એવી એ કોલી અથવા પાર્વતી મૃત્યુ અને વિનાશની માતા છે. તે પ્રેમાળ બની શકે છે અને ઘાતકી પણ બને છે. તે હસી શકે છે અને સંહાર પણ કરી શકે છે. પ્રાચીન કાળના સુમેનિયામાં કોઈ એવી જ દેવીની આરાધના થતી હતી. કદાચ ત્યાંથી જ તે હિન્દમાં ભાગી આવી હોય. એ શક્તિ અને એના પતિને ધાર્મિકોના તરંગોએ તથા બ્રાહ્મણએ બનાવાય તેટલાં ભયંકર બનાવ્યાં છે. આજે એના ભક્તો એને જુએ છે અને ભયથી એને નમી પડે છે.
આ બધાં હિન્દુ સમાજના મહાન ભગવાન છે. પણ એ મહાન ભગવાનો તે પાંચજ છે. બીજા અનેક દેવદેવીઓ હજારની સંખ્યામાં છે. જેમની વસતી ગણતરી માટે જુદાં પુસ્તક લખવા પડે. એમાંનાં કેટલાંક દેવદૂત છે, કેટલાંક રાક્ષસ છે. કેટલાંક સ્વર્ગમાં રહેનારા છે, કેટલાંકે પૃથ્વી પર ઘર માંડયાં છે. એમાંનાં કેટલાંક પશુઓ અને પક્ષિઓ પણ છે. હાથી અને આખલે એ બંને શિવમંદિરમાં છોટા ભગવાનો છે. વાંદર અને સાપ ખૂબ ભય કર હતા તેથી ભગવાન બન્યા. મહૈસુરને પૂર્વમાં તો સાપ માટે મંદિર બાંધવામાં આવ્યાં છે તથા ધર્મગુરુઓ સાપને પોતાને ત્યાં પાળે છે અને દૂધ પીવડાવે છે. સૌથી પવિત્ર એવું પ્રાણ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
