________________
૧૩
હતાં. લાગણીવાળાં અને વિનયી હતાં. જ્યારે સરખે સરખાં મળતાં ત્યારે એક બીજાને ભેટતાં અને એક બીજાના હઠ પર ચુંબન કરતાં. જ્યારે કોઈ નીચી પંક્તિનું માણસ કોઈ ઊંચા દરજ્જાના માણસોને મળતું ત્યારે નીચી પંક્તિનું માણસ નમીને પ્રણામ કરતું અને ચુંબન માટે પિતાને ગાલ ધરતું. રસ્તે ચાલતા ખાવું કે રસ્તા પર થૂકવું અથવા નાક સાફ કરવું એ અવિનય અને અનીતિમાન ક્રિયાઓ મનાતી. સ્વચ્છતા મેટામાં મોટે સગુણ લેખાતો હતો. ચેપી રોગ એ પણ એક મે ગુનો મનાતા હતા. મીજબાની અને ઉત્સવમાં લાકે ધોળાં કપડાં પહેરીને એકઠાં થતાં હતાં. આ બધા ઉપરાંત શરીર અને આત્માની શુદ્ધિ માટે આર્યોના વેદમાંથી ઉતરી આવેલા ઝોરેસ્ત્રીયન ધર્મશાસ્ત્રમાં ખૂબ વિધાન હતાં.
નીતિના નિયમને બીજો આચાર અનીતિને દંડવાને હેય છે. એવા દંડનું નિર્માણ પણ રસ્ત્રીયન ધર્મશાસ્સે કર્યું હતું. તે વખતની જાતીય નીતિને ઉલ્લંઘનારાં સ્ત્રી-પુરૂષોને મારી નાખવામાં આવતાં હતાં,
કુમારીકાઓ તથા નહિ પરણનારા પુરુષોને ઉત્તેજન આપવામાં નહોતું આવતું. એક પુરુષ ઘણું સ્ત્રીઓ સાથે લગ્ન કરી શકતો. વધારેમાં વધારે બાળકનું જન્મ પ્રમાણુ એ કુટુંબને સગુણ લેખાતે. રાત્રીઅન ધર્મશાસ્ત્રી કહે છે કે જે પુરુષ પરણેલો છે તે નહિ પરણેલા પુરુષ કરતાં ઉત્તમ પ્રકાર છે. જે કુટુંબમાં બાળકે છે તે બાળક વિનાના કુટુંબ કરતાં ઉત્તમ પ્રકારનું છે. પ્રાણીઓમાં કૂતર અને બળદ એમની પ્રજનન શક્તિને લીધે પૂજવા લાયક મનાતા હતા. માબાપો પિતાના બાળકોના વિવાહ કરતાં હતાં, તે છતાં પણ લગ્નમાં પસંદગીને પૂરતો અવકાશ હતો. ઘણાંખરાં લગ્નો ભાઈઓ અને બહેન વચ્ચે થતાં હતાં. પશિર્યન લોકાચારમાં માતા અને પુત્રનાં અને બાપ અને દીકરીનાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
