________________
આપતે હતો. છ માઈલ સુધી પથરાઓને પાથરવા અને કેટલાએ ટન સુધીના પથરાને પાંચસો ફીટ સુધી ઊંચે લઈ જવા તથા એ બધી વેઠ કરતા લાખો ગુલામેને ખોરાક આપી વીસ વર્ષ સુધી કામ કરાવવું એ બધી ઈજીપ્તની વિશાળતાના પૂલ
ખ્યાલો આપતી પ્રચંડ પણ વાસ્તવ વાતો છે. એ બાંધકામ પાછળ ધર્મના અમરપણાની (Immorality) ભાવનાનો ખ્યાલ આવે છે. મરી ગયેલા શરીરને એ રીતે પિરામીડમાં સંભાળી રાખવામાં આવતાં..
ઈજીપ્તનો ધર્મ માનતો હતો કે મનુષ્યના શરીરમાં એને આત્મા હોય છે, એ કા અથવા આત્મા મરતો નથી. અને મરણ પછી એક ઝાડપરથી બીજા ઝાડપર ઊડી શકે છે. જે મરી ગયેલા શરીરને જાળવી રાખવામાં આવે તો આત્મા એમાં વસી શકે છે અને એસીરીસ ભગવાનની દયાથી, મરેલા મનુષ્યના પાપ ધોવાઈ ગયા પછી મરી ગયેલું મનુષ્ય સ્વર્ગના બગીચામાં જઈ શકે છે. એવા ખ્યાલથી ઈજીપ્તના મૃતશરીરને ધર્મગુરુઓ ધાર્મિક ક્રિયાથી પિરામીડમાં મૂકાવતા હતા અને શરીર સાથે ખાવાના ખોરાકના ઢગલા, પીણું તથા નેકરે પણ મૂકવામાં આવતાં, એ ઉપરાંત દેવને પ્રિય એવા જંત્રો મૂકવામાં આવતાં. મરેલાં માછલાં, ગીધ, સાપ પણ મૂકવામાં આવતા. ધર્મગુરુઓએ લખેલી જુદી જુદી જાતની પ્રાર્થનાનાં પુસ્તકે મૂકવામાં આવતાં.
- વિજ્ઞાન ઈજીપ્તના ઘણાખરા વિદ્વાનો ધર્મગુરુઓ હતા. કારણ કે એ લેકેને જ મંદિરના આરામગાહમાં અને જીવનનાં સાધનોની પુષ્કળતામાં વિચાર કરવાને મળતું હતું. ઈજીપ્તના ઈતિહાસમાં ગણિતશાસ્ત્ર ખૂબ વિકાસ પામેલું જણાય છે. પિરામીડના ચોક્કસ માપ અને આકારો ગણિતવિદ્યાને વિકાસ સૂચવે છે. ઈજીપ્તના ગણિતના આંકડા જુદી જાતના હતા. એકડા માટે એક ચિનહ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com